Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Διλήμματα, προκλήσεις και ευκαιρίες για την ελληνική εξωτερική πολιτική

Αποστολίδης Παύλος, Ντόκος Θάνος, Παγουλάτος Γιώργος, Τσούκαλης Λουκάς, Παπαχελάς Αλέξης

12 Δεκεμβρίου 2013

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 01:37:21 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 2244
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /

Την Πέμπτη 12  Δεκεμβρίου 2013 και ώρα 19.00, πραγματοποιήθηκε η δεύτερη εκδήλωση του τρίτου κύκλου δημοσίων συζητήσεων υπό τον γενικό τίτλο «Μεταρρυθμίσεις με το βλέμμα στο μέλλον» που οργανώνουν το ΕΛΙΑΜΕΠ , το ΙΟΒΕ, η Kantor, η Κίνηση Πολιτών και η Διεθνής Διαφάνεια-Ελλάς, στο πλαίσιο του προγράμματος του Megaron Plus με θέμα: «Διλήμματα, προκλήσεις και ευκαιρίες για την ελληνική εξωτερική πολιτική».

Ο Λουκάς Τσούκαλης τόνισε ότι η γεωγραφική θέση της χώρας προσφέρει στρατηγικά πλεονεκτήματα, ενέχει όμως πολλούς κινδύνους. Η χώρα πιστώνεται με μεγάλες διπλωματικές επιτυχίες στην περίοδο της Μεταπολίτευσης που συχνά δεν είχαν συνέχεια λόγω αδύναμων δομών και εσωστρέφειας του πολιτικού κόσμου και της δημόσιας διοίκησης, με εξαιρέσεις προφανώς. Όσο η οικονομία μας παραμένει αδύναμη και ευάλωτη, τα διαπραγματευτικά μας περιθώρια θα είναι στενά. Επίσης, τα ανοικτά μέτωπα έχουν κόστος, η αναβολή των δύσκολων αποφάσεων και συμβιβασμών (κακιά λέξη στο ελληνικό λεξιλόγιο) δεν είναι ο καλύτερος σύμβουλος στην εξωτερική πολιτική, ιδιαίτερα μάλιστα αν ο χρόνος δεν λειτουργεί υπέρ ημών. Τέλος, η Ευρώπη αποτελεί στρατηγική επιλογή για την Ελλάδα, δεν αποκλείει όμως προνομιακές σχέσεις με χώρες εκτός της ΕΕ. Το αντίθετο μάλιστα. Έχουμε ήδη καθυστερήσει πολύ να επενδύσουμε σε ανθρώπους και γνώση στις ανερχόμενες δυνάμεις, όπως η Κίνα.

Ο Θάνος Ντόκος αναφέρθηκε στην ανάγκη θεσμικών αλλαγών και ιδιαίτερα στη δημιουργία ενός οργάνου στρατηγικού σχεδιασμού, ολιγάριθμου και απολύτως αξιοκρατικά στελεχωμένου, που θα αναλάβει την ετοιμασία ενός «οδικού χάρτη» για το μέλλον της χώρας. Τόνισε επίσης ότι πέραν του κεντρικού ευρωπαϊκού προσανατολισμού της χώρας, θα ήταν εξαιρετικά χρήσιμη η ανάπτυξη μιας επωφελούς σχέσης με άλλες σημαντικές δυνάμεις όπως οι ΗΠΑ, η Ρωσία και η Κίνα- τις οποίες θα πρέπει να τις δούμε ως συμπληρωματικές και όχι ως εναλλακτικές στρατηγικές επιλογές. Υπογράμμισε την ανάγκη κατανόησης των εσωτερικών εξελίξεων και εξωτερικών επιδιώξεων της Τουρκίας και διατήρησης της ισορροπίας δυνάμεων μέσω τομών στην αμυντική πολιτική. Η ενέργεια μπορεί να αποτελέσει χρήσιμο εργαλείο, αρκεί να έχουμε ρεαλιστικές προσδοκίες, ενώ στα Βαλκάνια θα ήταν ενδεχομένως χρήσιμη μια πιο σφαιρική θεώρηση του αλβανικού παράγοντα. Τέλος, στη σημερινή ιδιαίτερα δύσκολη συγκυρία χρειάζεται «αντισυμβατικός» τρόπος σκέψης, έξυπνη χρήση ισχύος, να μην θεωρούμαστε «απολύτως δεδομένοι» (αλλά βέβαια ούτε και εντελώς απρόβλεπτοι) σε όλα τα ζητήματα και να έχουμε επεξεργαστεί πιθανά ανταλλάγματα για τις υπηρεσίες που προσφέρουμε.

Σύμφωνα με το Γιώργο Παγουλάτο, η δυνατότητά μας να έχουμε επιρροή στην εξωτερική πολιτική, να υπερασπιζόμαστε αποτελεσματικά τα εθνικά μας συμφέροντα στην ΕΕ, είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένη με το να διορθώσουμε την οικονομία και το κράτος μας στο εσωτερικό. Όσο το κράτος μας αδυνατεί να μαζέψει τη φοροδιαφυγή και να επιβάλει το νόμο, όσο οι επενδυτές συναντούν απέναντί τους ένα δυσλειτουργικό και διεφθαρμένο κράτος, όσο η οικονομία μας αποτυγχάνει να περάσει σε μια βιώσιμη εξωστρεφή ανάπτυξη, τότε η χώρα μας θα έχει μειωμένες δυνατότητες αξιοπιστίας και επιρροής στο εξωτερικό. Τόνισε ότι χρειάζεται αποφασιστική πορεία προς την Οικονομική ενοποίηση της Ευρωζώνης, ώστε να λειτουργεί όσο τον δυνατόν σαν μια ενιαία οικονομία και ότι η Ελλάδα πρέπει να επιδιώξει ως μια χώρα του Νότου, μια νέα Μεγάλη Διαπραγμάτευση, ένα νέο Grand Bargain για την Ευρώπη, που θα καταστήσει το ευρώ βιώσιμο για τις επόμενες γενιές. Τέλος, σημείωσε ότι αν επικρατήσει η τάση διάλυσης της ΕΕ και του Ευρώ , η Ελλάδα θα βρεθεί μόνη και αποδυναμωμένη, σε μια επικίνδυνη γειτονιά. 

Ο Παύλος Αποστολίδης τόνισε ότι η ελληνική προεδρία αποτελεί μια ευκαιρία ανασύνταξης της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής στην κατεύθυνση της επιδίωξης κοινών στόχων και την αναζήτηση συγκλίσεων μεταξύ κρατών-μελών, καθώς και την ενίσχυση του κύρους της χώρας. Είναι προφανές το ελληνικό συμφέρον υπέρ προόδου διαδικασίας εμβάθυνσης της Ευρώπης, αν και υπάρχουν και αντίθετες τάσεις. Αναφέρθηκε και εκείνος σε παθογένειες και ιδιαιτερότητες της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, με την αποκλειστική έμφαση στα εθνικά θέματα και το περιορισμένο ενδιαφέρον για ευρύτερα διεθνή θέματα. Η μετανάστευση αποτελεί σοβαρό πρόβλημα για την Ελλάδα (και την Ευρώπη) και θα πρέπει να μειωθεί το βάρος σε χώρες πρώτης εισδοχής και να διεκδικήσουμε μεγαλύτερα κοινοτικά κονδύλια, σε συνδυασμό με λειτουργία διαδικασιών παροχής ασύλου.

Αποστολίδης Παύλος Πρέσβης επί τιμή

Ο Παύλος Αποστολίδης (1942) είναι Έλληνας διπλωμάτης, πρέσβης ε.τ και πρώην διοικητής της ΕΥΠ. Διετέλεσε υπηρεσιακός υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης.

Σπούδασε νομικά στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και ακολούθησε σταδιοδρομία στο διπλωματικό σώμα εισερχόμενος σε αυτό το 1965. Το 1984 μετατέθηκε στην Άγκυρα ως σύμβουλος της ελληνικής πρεσβείας. Υπήρξε πρέσβης της Ελλάδος στην Κύπρο (1990), την Σαουδική Αραβία, την Υεμένη, το Ομάν, γενικός διευθυντής διμερών σχέσεων στο υπουργείο Εξωτερικών καθώς και Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδος (1995 – 1998) στην Ευρωπαϊκή Ένωση στις Βρυξέλλες. Το 1998 διορίστηκε γενικός γραμματέας του υπουργείου Εξωτερικών και το επόμενο έτος διοικητής της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (ΕΥΠ), θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι το 2004 οπότε και συνταξιοδοτήθηκε.

Μετά την αποχώρησή του από το διπλωματικό σώμα διετέλεσε μη εκτελεστικό μέλος (2004 – 2011) του διοικητικού συμβουλίου της ALPHA Bank καθώς και ειδικός σύμβουλος του Ελληνικού Ιδρύματος Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ). Στις 17 Μαΐου 2012, κατά τον διορισμό της Υπηρεσιακής Κυβέρνησης Παναγιώτη Πικραμμένου από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας Κάρολο Παπούλια, ανέλαβε το Υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης μέχρι την διενέργεια εκλογών στις 17 Ιουνίου 2012.

Ντόκος Θάνος Σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας

Ο Θάνος Ντόκος είναι Διδάκτωρ Διεθνών Σχέσεων και Στρατηγικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Cambridge. Έχει διατελέσει ερευνητής στο Ινστιτούτο Έρευνας για την Ειρήνη της Φρανκφούρτης και το Κέντρο για την Επιστήμη και τις Διεθνείς Σχέσεις του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ. Από τον Μάρτιο του 1996 έως τον Οκτώβριο του 1998 εργάστηκε ως Επιστημονικός Υπεύθυνος της Διεύθυνσης Στρατηγικών Μελετών, Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, και στο διάστημα 1998-99 ως Σύμβουλος σε θέματα ΝΑΤΟ στο Υπουργείο Εξωτερικών.

Διετέλεσε Γενικός Διευθυντής στο Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ). Έχει διδάξει στα Πανεπιστήμια Πειραιώς και Αθηνών, τη Σχολή Εθνικής Αμύνης, τη Σχολή Εθνικής Ασφάλειας και τη Διπλωματική Ακαδημία.

Παγουλάτος Γιώργος Καθηγητής Ευρωπαϊκής Πολιτικής και Οικονομίας, Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών - Γενικός Διευθυντής, ΕΛΙΑΜΕΠ

Καθηγητής Ευρωπαϊκής Πολιτικής και Οικονομίας στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Επισκέπτης Καθηγητής στο Κολέγιο της Ευρώπης, Bruges, Βέλγιο. Είναι Γενικός Διευθυντής του Ελληνικού Ιδρύματος Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ), μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του European Policy Centre (EPC) στις Βρυξέλλες, και μέλος του Advisory Board του περιοδικού Social Europe. Έχει διατελέσει Μέλος του Ανώτατου Συμβουλίου του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου της Φλωρεντίας (2010-13), Πρόεδρος της Ελληνικής Πανεπιστημιακής Ένωσης Ευρωπαϊκών Σπουδών (ΕΠΕΕΣ), και μέλος διοικητικών συμβουλίων επιστημονικών ενώσεων και οργανώσεων της κοινωνίας πολιτών.

Έχει εκτενή συμβουλευτική εμπειρία στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, στην Ελλάδα και διεθνώς. Συμμετέχει τακτικά ως προσκεκλημένος ομιλητής (keynote speaker) σε διεθνή συνέδρια και εταιρικές εκδηλώσεις. Διετέλεσε διευθυντής Στρατηγικού Σχεδιασμού και Σύμβουλος των Πρωθυπουργών Λ. Παπαδήμου και Π. Πικραμμένου (2011-2012).

Αρθρογραφεί τακτικά από το 2007 στην κυριακάτικη έκδοση της εφημερίδας Καθημερινή. Δηλώσεις και συνεντεύξεις του φιλοξενούνται συχνά στα διεθνή ΜΜΕ.

Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα αφορούν: Πολιτική Οικονομία και Διακυβέρνηση στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την ΟΝΕ, την Ελλάδα και τη Νότια Ευρώπη. Κρίση της Ευρωζώνης. Οικονομική και Χρηματοπιστωτική Πολιτική. Πολιτική Οικονομία των Μεταρρυθμίσεων.

Έχει δημοσιεύσει πλήθος άρθρων σε κορυφαία επιστημονικά περιοδικά (West European Politics, Journal of Common Market Studies, Journal of Public Policy, Public Administration, European Journal of Political Research, Government and Opposition, κ.ά.). Έχει συγγράψει, μόνος ή από κοινού, έξι βιβλία. Η μονογραφία του Greece’s New Political Economy: State, Finance and Growth from Postwar to EMU (Oxford St. Antony’s Series, Palgrave Macmillan, 2003) βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών.

Έχει συμμετάσχει σε ανταγωνιστικά ερευνητικά προγράμματα και δίκτυα αριστείας χρηματοδοτούμενα από την ΕΕ. Συμμετείχε στην επιστημονική ομάδα του ερευνητικού Προγράμματος DOSEI (Domestic Structures and European Integration), του μόνου προγράμματος κοινωνικής έρευνας που προτάθηκε για το βραβείο επιστημονικής αριστείας Descartes 2006 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Είναι πτυχιούχος της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Μάστερ και Διδακτορικό Δίπλωμα Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης (1997), όπου σπούδασε με υποτροφία Rhodes. Διετέλεσε μεταδιδακτορικός υπότροφος στο Πανεπιστήμιο Princeton των ΗΠΑ με αντικείμενο τη Συγκριτική Οικονομική Πολιτική.

Ιστότοπος του Γιώργου Παγουλάτου

Τσούκαλης Λουκάς Καθηγητής, Πανεπιστήμιο Sciences Po (Παρίσι) - Πρόεδρος Δ.Σ. ΕΛΙΑΜΕΠ - Ομότιμος Καθηγητής ΕΚΠΑ

Ο Λουκάς Τσούκαλης γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε οικονομικά και διεθνείς σχέσεις στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ, το Κολλέγιο της Ευρώπης στην Μπρυζ και το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης όπου πήρε το διδακτορικό του και δίδαξε πολλά χρόνια. Εξελέγη Καθηγητής Ευρωπαϊκής Οργάνωσης στο Πανεπιστήμιο Αθηνών το 1990. Αργότερα έγινε Καθηγητής στο European Institute του London School of Economics ως πρώτος κάτοχος της έδρας Ελευθέριος Βενιζέλος. Το 2016 ήταν επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ (Kennedy School). Ήταν επίσης Επισκέπτης Καθηγητής στο Κολέγιο της Ευρώπης για πολλά χρόνια.

Υπήρξε σύμβουλος του πρώην Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του πρώην Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και Καθηγητής στη Σχολή Διεθνών Υποθέσεων του Παρισιού (Sciences Po). Είναι επίσης Πρόεδρος του Ελληνικού Ιδρύματος Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ).

Συγγραφέας πολλών βιβλίων, στα οποία περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων τα The New European Economy, What Kind of Europe? και In Defence of Europe: Can the European Project Be Saved? που εκδόθηκαν από τις εκδόσεις του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και μεταφράστηκαν σε πολλές γλώσσες. Η ελληνική έκδοση Υπεράσπιση της Ευρώπης: Μπορεί να σωθεί το ευρωπαϊκό εγχείρημα και με ποια μορφή; κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Παπαδόπουλος.

Έχει τιμηθεί με το παράσημο του Ταξιάρχη του Τάγματος του Φοίνικος από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας και τη Λεγεώνα της Τιμής από τον Πρόεδρο της Γαλλικής Δημοκρατίας για την προσφορά του στην ευρωπαϊκή ενοποίηση, καθώς επίσης και με πολλές επιστημονικές διακρίσεις.

Ιστότοπος του Λουκά Τσούκαλη

Παπαχελάς Αλέξης Δημοσιογράφος - Διευθυντής εφημερίδας "Η Καθημερινή"

Ο Αλέξης Παπαχελάς γεννήθηκε στην Αθήνα το 1961.

Αποφοίτησε από το Κολέγιο Αθηνών. Σπούδασε Οικονομικά και Ιστορία στο Bard College στις ΗΠΑ και στη συνέχεια πήρε Master’s στη Δημοσιογραφία και τις Διεθνείς Σχέσεις από το Columbia University. Πρώτη του δημοσιογραφική εργασία η θέση του ανταποκριτή της εφημερίδας ΑΥΓΗ στη Νέα Υόρκη το 1983. Από το 1987 εργάζεται ως ανταποκριτής της εφημερίδας ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ στην Ουάσιγκτον και από το 1990 ως ανταποκριτής του τηλεοπτικού σταθμού MEGA CHANNEL. Έχει ασχοληθεί με την έρευνα και παρουσίαση σειράς ιστορικών ντοκιμαντέρ.

Έχει πάρει συνέντευξη από πολλές σημαντικές προσωπικότητες παγκόσμιου βεληνεκούς, από τους προέδρους Ομπάμα, Κλίντον, Ασάντ, μέχρι τον Μπιλ Γκέιτς και άλλους. Έχει υπάρξει παρουσιαστής των τηλεοπτικών εκπομπών "Φάκελοι" και "Ιστορίες". H Politico τον ενέταξε στους Ευρωπαίους με τη μεγαλύτερη επιρροή για το 2015.

Σήμερα είναι Διευθυντής της εφημερίδας "Η Καθημερινή".

Σχετικές ομιλίες