Ο θάνατος στη ζωή και το έργο του Γιάννη Ξενάκη – όταν το παρελθόν εξορκίζεται στο παρόν

Hμερίδα αφιερωμένη στις μουσικές σχέσεις μεταξύ Γαλλίας και Ελλάδας που συμπλήρωσε τις εργασίες της πρώτης ημερίδας που πραγματοποιήθηκε στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης στις 18 Μαΐου του 2018.

Στην ημερίδα αυτή διερευνάται η ανάπτυξη της ελληνικής ηλεκτρονικής μουσικής, που οφείλει πολλά σε συνθέτες που σπούδασαν στη Γαλλία.

Μελετάται, επίσης,το έργο Γάλλων συνθέτων όπως του François-Bernard Mâche, που είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με ελληνικές πηγές έμπνευσης, ενώ ιδιαίτερη μνεία γίνεται στις δραστηριότητες του Ιάννη Ξενάκη και του Γιώργου Απέργη στη Γαλλία μετά το 1980. Ο Γιώργος Ζερβός μιλά για τις σπουδές του στο Παρίσι και το έργο του.

Ο τιμώμενος προσκεκλημένος François-Bernard Mâche μιλά αναλυτικά για το έργο του και την ιδιαίτερη σχέση του με την Ελλάδα.

ΠΡΩΤΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ
Πτυχές του έργου του Ιάννη Ξενάκη

Ο θάνατος στη ζωή και το έργο του Γιάννη Ξενάκη – όταν το παρελθόν εξορκίζεται στο παρόν

Ο Γιάννης Ξενάκης, από το 1980 και μετά, γράφει μια σειρά έργων όπως «Άϊς», «Νέκυια», «Pour la Paix», «Κνέφας» που καταπιάνονται θεματολογικά με τον θάνατο. Η τάση αυτή απαντά και σε αμέσως προηγούμενα έργα του όπως «Χοαί», «Δμάαθεν», «La Légende d'Eer» και συνδέεται άμεσα με την ιδιωτική ζωή του συνθέτη, αφού κατά την περίοδο 1975-1983 ο Ξενάκης έχασε διαδοχικά τον πατέρα του και τους δύο αδερφούς του. «Ήταν μια περίοδος όπου το ζήτημα του θανάτου ήταν πιο έντονο από ό,τι άλλες φορές», λέει ο ίδιος το 1989. Στα έργα αυτά, ο συνθέτης μετουσιώνει αρχαίες τελετουργικές πρακτικές όπως των χοών, της κατάβασης και της νέκυιας και ταυτόχρονα επανεπισκέπτεται τα γεγονότα της νεότητάς του, τον θάνατο της μητέρας του, τον τραυματισμό του και την ως εκ θαύματος σωτηρία του, καθώς και τα πρώτα του διαβάσματα των Ομηρικών Επών, του Πλάτωνα και της ποίησης της Σαπφούς και του Πινδάρου, με μια διάθεση, θά 'λεγε κανείς, να τα σφραγίσει και να εξιλεωθεί. «Αισθανόμουν πως είχα μια αποστολή. Έπρεπε να κάνω κάτι σημαντικό προκειμένου να ανακτήσω το δικαίωμα να ζω. Δεν ήταν απλώς ζήτημα μουσικής – επρόκειτο για κάτι πολύ πιο σπουδαίο».

Η ανακοίνωση, εξετάζοντας τα εν λόγω έργα και συσχετίζοντας τη βιογραφία του συνθέτη με τους προβληματισμούς του και τους νεανικούς του οραματισμούς, επιχειρεί να φωτίσει τη σχέση θεματολογίας και περιεχομένου στο έργο του μεγαλύτερου συνθέτη του β΄ μισού του 20ού αιώνα.

Την εισήγηση του Νίκου Ιωακείμ διαβάζει η Ανδριάνα Σουλελέ.