Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Λοιμώδη Νοσήματα στην Ελλάδα του 2012: Μία Αναδυόμενη Απειλή

Βατόπουλος Αλκιβιάδης, Δάικος Γεώργιος, Παναγιωτόπουλος Τάκης, Τσιόδρας Σωτήρης, Χατζάκης Άγγελος

14 Μαΐου 2013

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 134:33 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 3645
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /

Δραματική είναι η αύξηση που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια στα λοιμώδη νοσήματα στην Ελλάδα. Ασθένειες που είχαν εξαλειφθεί - όπως η HIV λοίμωξη, η ηπατίτιδα B και C, η ελονοσία, η φυματίωση, τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα όπως η σύφιλη, καθώς και δερματικά νοσήματα όπως η ψώρα – επανεμφανίζονται και, μαζί με άλλα, νεοεμφανιζόμενα, εξαπλώνονται ραγδαία εγείροντας τον κίνδυνο επιδημιών. Απέναντι σ’ αυτά τα άκρως ανησυχητικά στοιχεία που προκύπτουν από επιδημιολογικές έρευνες οι οποίες πραγματοποιήθηκαν πρόσφατα στη χώρα μας, όπως και τα ερωτήματα που αφορούν στην αντιμετώπισή τους στη σημερινή Ελλάδα της οικονομικής κρίσης, τοποθετούνται πέντε εξέχοντες Έλληνες επιστήμονες Λοιμωξιωλόγοι και Καθηγητές Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής που φιλοδοξούν στο πλαίσιο μιας ανοιχτής συζήτησης να τα επικοινωνήσουν, ενημερώνοντας ουσιαστικά και εμπεριστατωμένα το κοινό. 

Η εκδήλωση αυτή του ΜΕGARON PLUS εντάσσεται στον Κύκλο Η Επιστήμη στη ζωή μας, την επιμέλεια του οποίου έχει ο Ομότιμος Καθηγητής Φυσιολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Πατρών, Ηλίας Κούβελας.
 

Στο Στρογγυλό Τραπέζι που πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 14 Μαΐου, στο Μέγαρο Μουσικής, ο Αλκιβιάδης Βατόπουλος (Καθηγητής Μικροβιολογίας στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας), ο Γεώργιος Δαΐκος (Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας των Λοιμώξεων στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών), ο Τάκης Παναγιωτόπουλος (Καθηγητής της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας κι επιστημονικός υπεύθυνος στο Τμήμα Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Παρέμβασης στο Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων-ΚΕΕΛΠΝΟ), ο Σωτήρης Τσιόδρας (Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας-Λοιμώξεων στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών) και ο Άγγελος Χατζάκης (Καθηγητής Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών) επιχειρούν μια σύντομη αναδρομή στην πρόσφατη ιστορία των λοιμωδών νοσημάτων στη χώρα μας, τονίζοντας πως «την τριακονταετία 1950-1980, μεγάλοι πρόοδοι που σχετίζονται με τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης, με την πρόληψη (εμβολιασμός) και την αντιμετώπιση νοσημάτων (χημειοθεραπεία), μείωσαν  παροδικά τη σημασία τους. Αλλά από το 1980 και μετά, η ανάδυση  της HIV λοίμωξης και τα φαινόμενα αντοχής στα χημειοθεραπευτικά, έχουν δημιουργήσει μια περίπλοκη εικόνα». 

Οι πέντε επιστήμονες συζητούν για θέματα ειδικού ενδιαφέροντος που σχετίζονται με την ύπαρξη και την εξάπλωση ή την αποφυγή των λοιμωδών νοσημάτων στη σημερινή Ελλάδα - όπως τα «Νοσήματα που προλαμβάνονται με τον εμβολιασμό» (Τ. Παναγιωτόπουλος), την «Ελονοσία και τη λοίμωξη από τον ιό του Δυτικού Νείλου» (Σ. Τσιόδρας), τις «Νοσοκομειακές λοιμώξεις και τη μικροβιακή αντοχή» (Γ. Δαΐκος) και το «HIV/AIDS και τις ιογενείς ηπατίτιδες» (Α. Χατζάκης) - αναφέρονται στα αίτια της ανάδυσης αρκετών «γνωστών, αλλά υποεκτιμημένων» λοιμωδών νοσημάτων στη σημερινή Ελλάδα: τις μεγάλες μεταβολές στη συμπεριφορά, τις διαρκώς αυξανόμενες μετακινήσεις των πληθυσμών, τις μεταβολές του κλίματος, την κακή χρήση της χημειοθεραπείας, όπως επίσης την έλλειψη ενημέρωσης και την παραπληροφόρηση, μή εξαιρουμένης ασφαλώς της ίδιας, της πρόσφατης οικονομικής κρίσης.
 

Τη συζήτηση συντονίζει ο Καθηγητής Άγγελος Χατζάκης.

Βατόπουλος Αλκιβιάδης Ιατρός Βιοπαθολόγος, Καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικών Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής

Ο Καθηγητής Μικροβιολογίας στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας Αλκιβιάδης Βατόπουλος σπούδασε Ιατρική στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας και ειδικεύτηκε στη Μικροβιολογία (στο Νοσοκομείο «Ευαγγελισμός») και την Κλινική Μικροβιολογία. Έκανε τη διδακτορική του διατριβή στην Ιατρική Σχολή του Παν/μίου Αθηνών και τις μεταπτυχιακές του σπουδές – με υποτροφία του Βρετανικού Συμβουλίου - στο London School of Hygiene and Tropical Medicine του Παν/μίου του Λονδίνου όπου εξειδικεύτηκε στηv εφαρμογή της Μοριακής Βιολογίας στη διάγνωση αλλά και στη μελέτη της επιδημιολογίας τωv λοιμωδών νοσημάτων. Διετέλεσε Επιμελητής Β’ & Α’ στο Μικρoβιολογικό Εργαστήριo τoυ Iππoκράτειoυ Περιφερειακoύ Γεvικoύ Νoσoκoμείου Αθηvώv (1985-1991), Λέκτορας (1991-1995), Επίκουρος Καθηγητής (1995-2002) και Αναπληρωτής Καθηγητής (2002-2003) στο Εργαστήριο Υγιεινής και Επιδημιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Παν/μίου Αθηνών. Από τον Ιούνιο του 2003 μέχρι σήμερα είναι Καθηγητής Μικροβιολογίας & Διευθυντής του Τομέα Μικροβιολογίας στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας ενώ από το 2009 - στο πλαίσιο της συμφωνίας σύμπραξης της ΕΣΔΥ με το ΚΕΕΛΝΠΟ - έχει την επιστημονική ευθύνη του Κεντρικού Εργαστηρίου Δημόσιας Υγείας. Η ερευνητική του δραστηριότητα έχει επικεvτρωθεί στη μελέτη της επιδημιολογίας τωv λoιμωδώv voσημάτωv και ειδικότερα στη μελέτη της μοριακής βιολογίας και επιδημιολογίας τωv voσoκoμειακώv λoιμώξεωv και της μικροβιακής αvτoχής στα αντιβιοτικά.  Γενικός στόχος της ερευνητικής του προσπάθειας είναι η κατανόηση του τρόπου δημιουργίας και διασποράς των ανθεκτικών στα αντιβιοτικά μικροοργανισμών μέσα στο νοσοκομείο αλλά και στην κοινότητα, με σκοπό αφενός την συμβολή στην πολιτική χρήσης των αντιβιοτικών και στην καλύτερη αντιμετώπιση των λοιμώξεων και αφετέρου την συμβολή στην αντιμετώπιση του μεγάλου αυτού προβλήματος.

Δάικος Γεώργιος Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας των Λοιμώξεων, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ

Ο Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας των Λοιμώξεων στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών Γεώργιος Δαΐκος σπούδασε στην Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ. Έκανε την διδακτορική του διατριβή στην ίδια σχολή και τις μεταπτυχιακές του σπουδές στο Wayne State University του Ντιτρόιτ των ΗΠΑ (1981-1984, όπου απέκτησε την ειδικότητά του στην Παθολογία) και στο University of Illinois του Σικάγο των ΗΠΑ (1984-1987, όπου εξειδικεύτηκε στις λοιμώξεις). Έχει διατελέσει Επίκουρος Καθηγητής στο University of Miami των ΗΠΑ (1990-1993), Επιμελητής Α’ και Αναπληρωτής Διευθυντής ΕΣΥ στο Σισμανόγλειο Νοσοκομείο (1994-2002) και Επίκουρος Καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ (2002-2008).

Παναγιωτόπουλος Τάκης Ομότιμος Καθηγητής, Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας - Μέλος της “Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων για COVID-19”

O Tάκης Παναγιωτόπουλος είναι Παιδίατρος-Επιδημιολόγος, Ομότιμος Καθηγητής στον Τομέα Υγείας του Παιδιού της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας. Σπούδασε Ιατρική στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας, μετεκπαιδεύτηκε στη δημόσια υγεία και επιδημιολογία στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου και ειδικεύτηκε στην Παιδιατρική στην Αθήνα. Είναι μέλος της “Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων για COVID-19”. Έχει εργαστεί στο Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού στους τομείς της πρόληψης και της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας των παιδιών. Έχει επίσης εργαστεί στο Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ) ως υπεύθυνος του Τμήματος επιδημιολογικής επιτήρησης και παρέμβασης. Μετείχε από θέσεις ευθύνης στην αντιμετώπιση πρόσφατων επιδημιών στην Ελλάδα (SARS, γρίπη A(H1N1) του 2009, λοίμωξη από τον ιό του Δυτικού Νείλου κ.ά.). Τα τελευταία χρόνια, η εργασία του επικεντρώνεται σε θέματα επιδημιολογίας των λοιμωδών νοσημάτων, εμβολιασμών, εκτίμησης αναγκών υγείας και πρόληψης στην παιδική ηλικία.

Τσιόδρας Σωτήρης Καθηγητής Παθολογίας-Λοιμώξεων, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ - Μέλος της “Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων για COVID-19”

Ο Σωτήρης Τσιόδρας (Σίδνεϊ, 13 Οκτωβρίου 1965) είναι Έλληνας γιατρός παθολόγος, ακαδημαϊκός με ειδικότητα ειδικού λοιμωξιολόγου. Κατάγεται από το Νεοχώρι Αργολίδας και ζει στην Αθήνα.

Είναι Καθηγητής Παθολογίας - Λοιμωξιολογίας στην Ιατρική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και στη Δ’ Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική του νοσοκομείου ΠΓΝ «Αττικόν». Διετέλεσε ειδικός σύμβουλος του Κέντρου Ελέγχου Ειδικών Λοιμώξεων και επιστημονικός συνεργάτης του ΕΟΔΥ, μέλος της Επιτροπής Αντιμετώπισης Εκτάκτων Συμβάντων στη Δημόσια υγεία από λοιμογόνους παράγοντες και υπεύθυνος για τη συνεργασία των ελληνικών υγειονομικών αρχών με τις ευρωπαϊκές και τις παγκόσμιες. Είναι Μέλος της “Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων για COVID-19”.

Από την 1η Φεβρουαρίου 2020 εκτελεί καθήκοντα εκπροσώπου του Υπουργείου Υγείας σχετικά με την εξέλιξη της πανδημίας κορωνοϊού στην Ελλάδα και διατελεί επικεφαλής της ομάδας για την αντιμετώπιση της πανδημίας νέου κορωνοϊού στην χώρα.

Χατζάκης Άγγελος Καθηγητής Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ

Ο Άγγελος Χατζάκης είναι Καθηγητής Επιδημιολογίας & Προληπτικής Ιατρικής και Διευθυντής του Εργαστηρίου Υγιεινής, Επιδημιολογίας & Ιατρικής Στατιστικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, ενώ, παράλληλα, προΐσταται του Εθνικού Κέντρου Αναφοράς Ρετροϊών που εδρεύει στο ίδιο Εργαστήριο. Απόφοιτος της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, εκπαιδεύτηκε στην Παθολογία στο Γ.Ν.Α «Ιπποκράτειο» και στην Επιδημιολογία στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Harvard. Η ερευνητική του δραστηριότητα αφορά κυρίως θέματα επιδημιολογίας και προληπτικής ιατρικής και ιδιαίτερα την ιολογία, την παθογένεση, την πρόληψη και θεραπεία ιογενών νοσημάτων και ογκογόνων ιών (ανθρώπινοι ρετροϊοί, ιοί ηπατίτιδας, ιοί του έρπητα). Είναι συγγραφέας άνω των 250 επιστημονικών εργασιών που έχουν δημοσιευθεί σε ελληνικά και ξενόγλωσσα επιστημονικά περιοδικά, όπως τα Lancet, JAMA, Annals of Internal Medicine, Proceedings of the National Academy of Sciences, Journal of Infectious Diseases, Gastroenterology, Hepatology, Journal of Virology, Journal of General Virology, AIDS, Journal of AIDS, AIDS Research and Human Retroviruses, Journal of Hepatology, Blood, American Journal of Epidemiology, Cancer Research, Pediatrics κ.ά, με περισσότερες από 7.000 βιβλιογραφικές αναφορές. Ο Α. Χατζάκης είναι μέλος σε ελληνικές και διεθνείς Επιστημονικές Εταιρείες ενώ το 2009 ίδρυσε τη διεθνή ΜΚΟ Hepatitis B & C Public Policy Association, με έδρα το Λουξεμβούργο, στην οποία διατηρεί την προεδρία. Έχει υπηρετήσει στα Διοικητικά Συμβούλια αρκετών φορέων του ιδιωτικού, δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα. Ενδεικτικά αναφέρονται το Ερευνητικό Κέντρο Βιοϊατρικών Επιστημών «Αλέξανδρος Φλέμινγκ», το Εθνικό Συμβούλιο Δημόσιας Υγείας (ΕΣΥΔΥ), το Θεραπευτήριο «Ευγενίδειο», το Νοσοκομείο Παίδων «Π. & Α. Κυριακού» και το Κέντρο Ελέγχου & Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ).

Σχετικές ομιλίες

Επιδημίες και κοινωνίες του παρελθόντος (Ιστορική θεματική ενότητα) 03:12:39

Ιαν 27, 2021

Επιδημίες και κοινωνίες του παρελθόντος (Ιστορική θεματική ενότητα)

Μάνος Ιωάννης McNeill John R. Χατζηιωάννου Μαρία - Χριστίνα Γαρδίκα Κατερίνα Barona Vilar Josep Lluis Μπαρλαγιάννης Θανάσης Στογιαννίδης Γιάννης Τσιάμης Κωνσταντίνος Μάνδυλα-Κουσουνή Μαρία Πουλάκου - Ρεμπελάκου Έφη

Γλώσσα: Ελληνική, Ελληνική με ταυτόχρονη διερμηνεία

Πανδημία, θεμελιώδη δικαιώματα και δημοκρατία - Η πρόκληση του εμβολιασμού (Νομική θεματική ενότητα) 02:15:46

Ιαν 28, 2021

Πανδημία, θεμελιώδη δικαιώματα και δημοκρατία - Η πρόκληση του εμβολιασμού (Νομική θεματική ενότητα)

Βενιζέλος Ευάγγελος Γεραπετρίτης Γιώργος Σισιλιάνος Λίνος-Αλέξανδρος Πικραμένος Μιχάλης Μήτρου Λίλιαν Ακριβοπούλου Χριστίνα

Γλώσσα: Ελληνική, Ελληνική με ταυτόχρονη διερμηνεία

COVID-19 στην Ελλάδα: εξέλιξη της πανδημίας και απόκριση, διδάγματα για την επόμενη φάση (Ιατρική θεματική ενότητα) 02:07:37

Ιαν 29, 2021

COVID-19 στην Ελλάδα: εξέλιξη της πανδημίας και απόκριση, διδάγματα για την επόμενη φάση (Ιατρική θεματική ενότητα)

Παναγιωτόπουλος Τάκης Τσιόδρας Σωτήρης Γώγος Χαράλαμπος Πεφάνης Άγγελος Μεντής Ανδρέας Λύτρας Θεόδωρος Ακινόσογλου Καρολίνα

Γλώσσα: Ελληνική, Ελληνική με ταυτόχρονη διερμηνεία