Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Από Τη Σελίδα Στη Σκηνή: Μια Ανταλλαγή ανάμεσα στην Κλασική Φιλολογία και τη Θεατρολογία

Taplin Oliver, Μαυρομούστακος Πλάτων

12 Μαρτίου 2013

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 46:15 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 2712

 Στη συζήτηση με τίτλο «From Page to Stage: an Exchange between Classics and Theatre Studies» ο Ομότιμος Kαθηγητής Ελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης Όλιβερ Τάπλιν και ο καθηγητής Θεατρολογίας Πλάτων Μαυρομούστακος, Πρόεδρος του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών, προσεγγίζουν το θεατρικό φαινόμενο και τον εμπλουτισμό των μεθόδων της ανάλυσης των κειμένων της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας, με αφορμή τις παραστάσεις του Αρχαίου Δράματος την Ελλάδα και την Ευρώπη.
 
To φαινόμενο του εντυπωσιακού πολλαπλασιασμού των παραστάσεων αρχαίου δράματος διεθνώς κατά τις τελευταίες δεκαετίες, αποτέλεσε ένα θέμα που συνέβαλε στο αναπροσανατολισμό των κλασικών σπουδών και στη δημιουργία ενός χώρου συνεργασίας και ανταλλαγής ιδεών ανάμεσα την κλασική φιλολογία και την  θεατρολογία. Οι δύο ομιλητές είναι ιδρυτικά μέλη ακαδημαϊκών μονάδων που αποσκοπούν στην ανάπτυξη ενός διαλόγου ανάμεσα στους δύο αυτούς επιστημονικούς κλάδους (Archive of Performances of Greek and Roman Drama στην Οξφόρδη - Ευρωπαϊκό Δίκτυο Έρευνας και Τεκμηρίωσης των Παραστάσεων του Αρχαίου Ελληνικού Δράματος στο Τμήμα Θεατρικσληψη των ογησε στην έκδοση ενό΄ and Roman Drama ών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών). Η συζήτηση κινήθηκε γύρω από τις ακόλουθες τρεις ενότητες:
 
1. Η πρόσληψη των κλασικών τραγωδιών και κωμωδιών από τους σύγχρονους θεατές, η σύγχρονη αντιμετώπιση της έννοιας της τραγωδίας,  και ο ρόλος των παραστάσεων αρχαίου δράματος στη σύγχρονη εποχή,
 
2. Η  λειτουργία της μετάφρασης, τα ζητούμενα από τη μεταφραστική διαδικασία, η πιστότητα και η ακρίβεια, η διαμεσολαβητική λειτουργία του μεταφραστή ή του σκηνοθέτη και η έννοια της διασκευής,
 
3. Η διάλογος ανάμεσα στις κλασικές σπουδές και τις θεατρικές σπουδές με αντικείμενο τις σύγχρονες παραστάσεις του αρχαίου δράματος, ο εμπλουτισμός των μεθόδων προσέγγισης της αρχαίας ελληνικής γραμματείας από τις θεατρικές σπουδές και η ενίσχυση αναλυτικών εργαλείων των θεατρικών σπουδών από τις φιλολογικές μελέτες.
 
Η εκδήλωση αυτή, που διοργανώθηκε από το Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών σε συνεργασία με το Βρετανικό Συμβούλιο, έγινε με την ευκαιρία της αναγόρευσης του διακεκριμένου Βρετανού καθηγητή σε Επίτιμο Διδάκτορα του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών.


Taplin Oliver Ομότιμος Καθηγητής Ελληνικής Φιλολογίας, Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης

Ο Oliver Taplin είναι Ομότιμος Καθηγητής Κλασικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Συνταξιοδοτήθηκε μετά από μακρόχρονη διδασκαλία της Κλασικής Φιλολογίας στο Magdalen College του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης.

Καθ’ όλη τη διάρκεια της ακαδημαϊκής του σταδιοδρομίας παρουσίασε ένα εξαιρετικό έργο το οποίο τον κατέταξε ανάμεσα στους πιο σημαντικούς διεθνώς κλασικούς φιλολόγους της περιόδου μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο. Κάθε ένα από τα βιβλία του από τα μέσα της δεκαετίας του 1970 μέχρι το 2010 αποτέλεσε αντικείμενο σοβαρού επιστημονικού διαλόγου λόγω του καινοτόμου και ευφυούς προβληματισμού που ανέπτυξε βασισμένος πάντα σε πρωτογενή και πρωτότυπη προσέγγιση.

Ο καθηγητής Τάπλιν ασχολήθηκε με το αρχαίο ελληνικό δράμα μεταθέτοντας την έμφαση της ερευνητικής του προσέγγισης από τη μελέτη των κειμένων στη μελέτη των παραστασιολογικών στοιχείων δημιουργώντας έναν νέο χώρο επιστημονικού διαλόγου και ανταλλαγής μεταξύ των θεατρολόγων και των κλασικών φιλολόγων. Στο πλαίσιο αυτό ίδρυσε το 1996 μαζί με την Edithl Hall το Archive of Performances of Greek and Roman Drama στην Οξφόρδη ενώ είναι συνιδρυτής και βασικός συνεργάτης του Ευρωπαϊκού Δικτύου Έρευνας και Τεκμηρίωσης των Παραστάσεων του Αρχαίου Ελληνικού Δράματος που λειτουργεί από το 1997 στο πλαίσιο των ευρύτερων επιστημονικών δραστηριοτήτων του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έχει επανειλημμένα διδάξει στο Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών καθώς και επί μία δεκαετία στο Εντατικό Πρόγραμμα Μαθημάτων που διοργανώνει το Ευρωπαϊκό Δίκτυο στην Αρχαία Επίδαυρο.

Εξελέγη στη Βρετανική Ακαδημία το 1995 και στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών ως Επίτιμος Διδάκτωρ το 2013. Αντικείμενο των εργασιών του αποτελεί η πρόσληψη της ποίησης και του δράματος μέσω της παράστασης και του υλικού πολιτισμού από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Πρόσφατα έχει μεταφράσει θεατρικά έργα με απώτερο σκοπό τη διατήρηση και την προώθηση της μουσικότητας και του χρώματος του λόγου στην παράσταση. Το μεταφραστικό του έργο περιλαμβάνει μεταξύ άλλων: τη Μήδεια του Ευριπίδη (Chicago UP, 2013), Sophocles Oedipus the King and other tragedies (Oxford World’s Classics, 2016) και την Ορέστεια του Αισχύλου (Norton, 2018). Παράλληλα με την ακαδημαϊκή του καριέρα, δραστηριοποιήθηκε στο χώρο του ραδιοφώνου και του θεάτρου εντός και εκτός Ηνωμένου Βασιλείου. Έχει συνεργαστεί στις θεατρικές παραγωγές: Ôresteia (1981-2, σκην. Peter Hall), Thebans (1992, σκην. Adrian Noble), Ôresteia (1999-2000, σκην. Katie Mitchell) και Swallow Song (2004, 2006 σκην., Λυδία Κονιόρδου).

Είναι συγγραφέας των ακόλουθων βιβλίων που κυκλοφόρησαν σε διάφορες γλώσσες: The Stagecraft of Aeschylus (Oxford 1977), Greek Tragedy in Action (London and Berkeley 1978 - ελληνική μετάφραση 1988, σε συνεργασία με την Beaty Rubens) An Odyssey round Odysseus (BBC, London 1989), Greek Fire (London - New York 1990 - ελληνική μετάφραση 1993), Homeric Soundings. The Shaping of the Iliad (Oxford 1992), Comic Angels – and other approaches to Greek drama through vase-painting (Oxford 1993), Pots and Plays.  Interactions between Tragedy and Greek Vase-painting of the Fourth Century BC (Getty Museum Publications, Los Angeles, 2007).

Μαυρομούστακος Πλάτων Καθηγητής Θεατρολογίας, Τμήμα Θεατρικών Σπουδών, ΕΚΠΑ

Γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Απόφοιτος της Σχολής Μωραΐτη (1976). Πτυχιούχος  της Νομικής Σχολής του  Πανεπιστημίου Αθηνών (1981), Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου  Paris III Institut d' Etudes Théâtrales (1987) με θέμα Θεατρικός χώρος - σκηνικός χώρος στο σύγχρονο Νεοελληνικό Θέατρο (επίβλεψη: Bernard Dort και  Στάθης Δαμιανάκος).

Καθηγητής στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών όπου διδάσκει από το 1991. Προσκεκλημένος Καθηγητής και ερευνητής σε επιστημονικά κέντρα και Πανεπιστήμια της Ευρώπης (Οξφόρδη, Παρίσι, Βερολίνο, Δουβλίνο, Ελσίνκι, Κοΐμπρα, Πράγα, Μπρνο, Παβία, Λευκωσία κ.ά.), της Αμερικής (Brown, Harvard, Princeton κ.ά.) και της Αυστραλίας (Σίδνεϋ, Μελβούρνη). Ιδρυτικό μέλος (1997) του Ευρωπαϊκού Δικτύου Έρευνας και Τεκμηρίωσης Παραστάσεων Αρχαίου Ελληνικού Δράματος και συντονιστής Εντατικού Προγράμματος Μαθημάτων στην Επίδαυρο με τη συνεργασία μελών του παραπάνω δικτύου (2002-2011). Έχει διευθύνει έρευνες και έχει εκδώσει βιβλία για διάφορα θέματα της ιστορίας του ελληνικού θεάτρου με ιδιαίτερη έμφαση στη σύγχρονη ελληνική δραματουργία και σκηνική πρακτική, στην πρόσληψη του ιταλικού μελοδράματος στην Κέρκυρα και την ιστορία του θεάτρου στα Επτάνησα και την μελέτη των παραστάσεων του αρχαίου δράματος κατά την νεότερη εποχή (από τον 16ο έως τον 20ό αιώνα). Δοκίμια και άρθρα του έχουν δημοσιευτεί σε επιστημονικά περιοδικά, εφημερίδες και θεατρικά προγράμματα. Συνεργάζεται με ελληνικούς θεατρικούς οργανισμούς.

Έχει διατελέσει μέλος επιτροπών του Υπουργείου Πολιτισμού και διοικητικών συμβουλίων πολιτιστικών φορέων και διατηρούσε στήλη κριτικής στην Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία (1997 – 1999).

Εκδόσεις: Ένα θαμπό χειρόγραφο. Παρουσίαση ανέκδοτων κειμένων του Γιάννη Σιδέρη. Ο Β' Τόμος της Ιστορίας του Νέου Ελληνικού Θεάτρου (1994), Μολιέρος (2002), Το θέατρο στην Ελλάδα 1940-2000. Μια επισκόπηση (2005 - 20114), Σχεδιάσματα ανάγνωσης (2006), Αντί Κριτικής. Σημειώσεις ενός συστηματικού θεατή (2006), Κάρολος Κουν. Οι Παραστάσεις, Επιστημονική Επιμέλεια του καταλόγου της έκθεσης «Κάρολος Κουν. Θέατρο Τέχνης», έκδοση του Μουσείου Μπενάκη, ( 2008 - 20092), Γιάννη Σιδέρη: Ιστορία του Νέου Ελληνικού Θεάτρου τόμοι Α΄, Β΄1 & Β΄2, Β΄3, (επιστ. επιμ. 1990, 1999, 2000, 2009, 2010), κ.ά.

Σχετικές ομιλίες