Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Αμετακίνητες αρχαιότητες και ευμετάβλητες ιδεολογίες

Βλαχόπουλος Ανδρέας

2 Μαρτίου 2018

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 23:24 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 552
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /

Η Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς διοργάνωσε ημερίδα με θέμα: «Θεσμικές Προσεγγίσεις σε εκφάνσεις του Νεότερου Υλικού Πολιτισμού», που πραγματοποιήθηκε στις 2 Μαρτίου 2018, στο Εθνικό και Ιστορικό Μουσείο (κτήριο Παλαιάς Βουλής).
 

Στόχος της ημερίδας ήταν η ανάδειξη της θεσμικής προσέγγισης και προστασίας του νεότερου υλικού πολιτισμού στην Ελλάδα, από τις αρχές του 20ου αιώνα ως σήμερα.
 

Συμμετείχαν έγκριτοι ερευνητές από τον ακαδημαϊκό χώρο, καθώς και επιστημονικό προσωπικό του ΥΠΠΟΑ.

Αμετακίνητες αρχαιότητες και ευμετάβλητες ιδεολογίες

Χρειάζεται συστηματική έρευνα στις υπηρεσίες και τα αρχεία του Υπουργείου Πολιτισμού για να διαπιστώσει κανείς ότι ο κατάλογος με τις αμετακίνητες αρχαιότητες που επί μία εικοσαετία οι Εφορείες Αρχαιοτήτων εισηγούνται, επικαιροποιούν και ανασυγκροτούν, και αφορούν στις εκθέσεις που η Πολιτεία οργανώνει στο εξωτερικό, δεν έχει ποτέ συσταθεί και θεσπιστεί επίσημα. Ως εκ τούτου, θεσμικά, το Υπουργείο Πολιτισμού της χώρας (διά της πολιτικής ηγεσίας του) δεν κωλύεται να αποφασίσει την προς έκθεση μετακίνηση αρχαιοτήτων, όπως μια χρυσή προσωπίδα των Μυκηνών (Τhe Greeks, Καναδάς & ΗΠΑ, 2016), οι αρχαϊκές κόρες της Ακρόπολης (Mind and Body, HΠΑ, 1988 & 1989) ή η χρυσή λάρνακα του Φιλίππου (Alexander the Great, HΠΑ, 1982 & 1984). Κάθε μουσείο, ωστόσο, συμβουλεύεται και επικαλείται τη λίστα των αμετακίνητων που κατά καιρούς συντάσσει, αυτή όμως τυγχάνει μόνο εσωτερικού σεβασμού, αλλά σχεδόν ποτέ κεντρικού πολιτικού σχεδιασμού. Η ιστορία των εκθέσεων με ελληνικές αρχαιότητες στο εξωτερικό είναι σχετικά πρόσφατη, πίσω της όμως υπάρχει μια ενδιαφέρουσα προϊστορία, που ξεκινά από την έκθεση των Παρισίων (1867) και της Ρώμης (1911) με την αποστολή αντιγράφων, περιλαμβάνει την ευθεία τοποθέτηση του Χρ. Καρούζου (1952) και κορυφώνεται με την πλημμυρίδα αρχαιολογικών εκθέσεων από τη δεκαετία του 1980 και μετά, οπότε και η πολιτεία αυτοσχεδιάζει «πολιτική του πολιτισμού» μέσω των αρχαιοτήτων και ισχυροποιεί μέσω αυτής την εικόνα της. Ή έτσι νομίζει. Στα χρόνια αυτά, τα ηχηρά εγκαίνια και οι ογκώδεις κατάλογοι συνιστούν τον έναν πόλο. Στον άλλον βρίσκεται η έλλειψη αρχαιολογικής πολιτικής της χώρας, την οποίαν υποκαθιστούν η προβολή του επιμελητή και η ευκαιριακή σκοπιμότητα προσωπικών σχέσεων με την Εσπερία και εσχάτως την Ανατολή. Ως διπολικό, το έργο μιας «έκθεσης εξωτερικού» διακατέχεται από τη μανία του στόχου και την κατάθλιψη της επόμενης μέρας.

Βλαχόπουλος Ανδρέας Αναπληρωτής Καθηγητής Προϊστορικής Αρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Πτυχίο του Tμήματος Iστορίας και Aρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Aθηνών (1988). Μεταπτυχιακός τίτλος ειδίκευσης στην Προϊστορική Aρχαιολογία (1990) και Διδακτορικό δίπλωμα (1995) με βαθμό Άριστα. Επόπτης καθηγητής: Xρ. Nτούμας.

Υποτρoφία Erasmus στο Πανεπιστήμιο La Sapienza και το Istituto degli Studi Micenei ed Egeoanatolici της Ρώμης (1990-91).

Απονομή του Michael Ventris Memorial Award for Mycenaean Studies (1997).

Μεταπτυχιακός (1989-1992) και Μεταδιδακτορικός (1999-2000) υπότροφος του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών.

Μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Princeton University (1998-99) και New York University - Institute of Fine Arts (2001-02).

Συμμετοχή ως συνεργάτης (1985-1999) στις ανασκαφές Νάξου, Επιδαύρου, Ακρωτηρίου Θήρας, Ρούτσι Μεσσηνίας, Παλαιόπολης Άνδρου, Μαλίων Κρήτης.

Εργασιακή εμπειρία στην Ελβετική Αρχαιολογική Σχολή (1992-98), στο Υπουργείο Πολιτισμού (1996-98), στην Ανασκαφή Ακρωτηρίου Θήρας (1999-2002, 2008) και στο Υπουργείο Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής (2002-07).

Επιστημονικός συνεργάτης της Ανασκαφής Ακρωτηρίου Θήρας (1999-σήμερα) και των Ανασκαφών Νάξου (1989-σήμερα).

Διευθυντής της αρχαιολογικής έρευνας πεδίου στο Βαθύ Αστυπάλαιας (2010-σήμερα).

Διδακτική δραστηριότητα στα Πανεπιστήμια Αθηνών (Διατμηματικό Μεταπτυχιακό πρόγραμμα «Μουσειακές Σπουδές»: 2006-09) και Πελοποννήσου (2004-05). Προσκεκλημένος διδάσκων για μεταπτυχιακά σεμινάρια στο New York University - Institute of Fine Arts, Η.Π.Α. (2001-02), στο Princeton University (2007), στο Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης (2007) και το Πανεπιστήμιο Αθηνών (2014). Διδάσκων στο ΔΠΜΣ "Προστασία Μνημείων" του ΕΜΠ (2005-σήμερα).

Προσκεκλημένος ομιλητής για διαλέξεις και σεμινάρια σε Πανεπιστήμια και ερευνητικά ιδρύματα της Ευρώπης (Cambridge, Oxford, UCL Λονδίνο, Lugano, Λιέγη, Lyon, Mainz, Βιέννη, Salzburg), των ΗΠΑ (Princeton University, Institute of Fine Arts, University of Pennsylvania, Temple University, Hunter College, Getty Center, University of Illinois, University of Chicago, UCLA) και του Καναδά (University of Toronto).

Ερευνητικά αντικείμενα: Εικονογραφία της Εποχής του Χαλκού με έμφαση στις θηραϊκές τοιχογραφίες, Μυκηναϊκή περίοδος στις Κυκλάδες, Μυκηναϊκή Μεσσηνία, Πρωτoχαλκή περίοδος στο Αιγαίο.

Συγγραφέας μίας δίτομης μονογραφίας και 50 άρθρων σε επιστημονικά περιοδικά, πρακτικά διεθνών συνεδρίων και τιμητικούς τόμους. Επιστημονικός επιμελητής 7 βιβλίων αρχαιολογίας και αρχαιογνωσίας, συμμετέχων σε 6 συλλογικά έργα.

Τακτικός εταίρος της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας και της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας.

Αναπληρωτής καθηγητής Προϊστορικής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, όπου διδάσκει από το ακαδημαϊκό έτος 2009-2010.

Σχετικές ομιλίες