Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Αφιέρωμα στη Jacqueline de Romilly

Γιατρομανωλάκης Γιώργης, Φλογαΐτης Σπύρος, Demont Paul, Fumaroli Marc

25 Ιανουαρίου 2012

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 01:27:26 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 2865
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /

Πέρασε πολύ περισσότερο χρόνο από τη μακρόχρονη ζωή της με τον Θουκυδίδη, τον Περικλή και τον Αλκιβιάδη από όσο με τους σύγχρονούς της, όπως έλεγε η ίδια και μέχρι την τελευταία στιγμή της, άρρωστη και σχεδόν τυφλή, δεν έπαψε να ενδιαφέρεται για τη μοίρα της χώρας που υπήρξε το μεγάλο και σταθερό πάθος της. Ένα χρόνο μετά το θάνατό της, το Megaron Plus, μας καλεί να μνημονεύσουμε αυτή τη σπουδαία γυναίκα-παράδειγμα, που δεν επέτρεψε στη σύγχρονη πραγματικότητα να κλονίσει  την εμπιστοσύνη της στην αναγεννητική δύναμη της «ελληνικότητας» και την αντοχή της ελληνικής κλασικής σκέψης.

Έλληνες και Γάλλοι πανεπιστημιακοί συναντιούνται στην Αθήνα για να μας μυήσουν στο σύμπαν της Jacqueline de Romilly και να μας θυμίσουν ότι η κορυφαία αυτή ιστορικός και ελληνίστρια ανακάλυπτε αδιάκοπα στους αρχαίους συγγραφείς και στα δημόσια πρόσωπα της εποχής, τα εργαλεία για να ερμηνεύσει το σύγχρονο κόσμο. Στο συμπόσιο μιλούν: ο Γιώργης Γιατρομανωλάκης, ομότιμος καθηγητής Κλασσικής Φιλολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών, ο Σπύρος Φλογαϊτης, καθηγητής Δημοσίου Δικαίου Πανεπιστημίου Αθηνών, ο καθηγητής Marc Fumaroli της Γαλλικής Ακαδημίας, η Monique Trédé-Boulmer, διευθύντρια του Κέντρου Αρχαίων Μελετών της  École Normale Supérieure, και ο Paul Demont καθηγητής Ελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης (Paris-IV), διευθυντής της Σχολής «Αρχαίοι και Μεσαιωνικοί Κόσμοι» στο ίδιο Πανεπιστήμιο. Τη συζήτηση συντονίζει η Νικολέτα Γιαντζή, επίκουρος καθηγήτρια Ευρωπαϊκής και Μεσαιωνικής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Για την Jacqueline de Romilly (1913-2010) το ταξίδι για την Κλασσική Ελλάδα άρχισε τυχαία: στα 15 της χρόνια η μητέρα της, η συγγραφέας Ζαν Μαλβουαζέν, της χάρισε ένα αντίτυπο του Πελοποννησιακού Πολέμου του Θουκυδίδη. Τα υπόλοιπα 82 χρόνια της ζωής της τα πέρασε παρέα με τον πολυπληθή αρχαίο ελληνικό κόσμο και τα θαύματά του και έβρισκε διαρκώς σε αυτή την μακρινή εποχή τις απαντήσεις για τους καιρούς που ζούσε.

Κόρη του Μαξίμ Νταβίντ, καθηγητή φιλοσοφίας και θύματος του Α΄Παγκοσμίου Πολέμου, η Ζακλίν Νταβίντ και αργότερα Ρομιγί από τον γάμο της με τον εκδότη Μισέλ Βορμ ντε Ρομιγί (παντρεύτηκαν το 1940 και χώρισαν το 1973), Εβραία από πατέρα και από σύζυγο, άρχισε αργά την ακαδημαϊκή της καριέρα, αφού το καθεστώς του Βισί της απαγόρευσε να ενταχθεί στην εκπαίδευση. Μετά τον  πόλεμο  δίδαξε για λίγα χρόνια στο Λύκειο Θηλέων στις Βερσαλλίες και από εκεί στο Πανεπιστήμιο της Λίλης και λίγο αργότερα στη Σορβόννη και από το 1973 στο Κολέγιο της Γαλλίας, η πρώτη γυναίκα καθηγήτρια στον κορυφαίο αυτόν γαλλικό θεσμό και  στη συνέχεια στην Γαλλική Ακαδημία, η δεύτερη γυναίκα μέλος της μετά την Μαργκερίτ Γιουρσενάρ.

Περισσότερα από 20 βιβλία είναι οι καρποί της αφοσίωσής της στην αρχαία ελληνική γραμματεία και στον αρχαίο δημόσιο βίο. Βιβλία για τα κλασικά κείμενα, το αρχαίο θέατρο, τους τραγικούς, τον Όμηρο, τους Σοφιστές, τα προβλήματα της αθηναϊκής δημοκρατίας, την ηπιότητα της αρχαίας ελληνικής σκέψης, την εξέλιξη των νόμων στα κλασικά κείμενα. Από τον Θουκυδίδη, που υπήρξε η μόνιμη σχέση της ζωής της, στον Αλκιβιάδη, που την συνεπήρε με τη σχεδόν μυθική περιπέτεια της ζωής του έως τον Περικλή και το απόγειο της Αθήνας, η Ρομιγί κατοικεί τον αρχαίο ελληνικό κόσμο και αποκαλύπτει την διαχρονική ουσία του. Στα «Μικρά μαθήματα Αρχαίων Ελληνικών» μας θυμίζει: «Στη συγκλονιστική διαδρομή από τον 15ο στον 21ο αιώνα, ένα πράγμα είναι σίγουρο: μας αφήνει άναυδους η δύναμη των Ελλήνων να επιβιώνουν και να ξεχωρίζουν μέσα από άπειρες κρίσεις και ανατροπές».

Στο κύκνειο έργο της, «Το ανθρώπινο μεγαλείο στον  αιώνα του Περικλή», δημοσιευμένο λίγους μήνες πριν από το θάνατό της, η οικουμενική «Ελληνίδα» Ρομιγί, στέλνει ένα μήνυμα-οδηγό στις σκοτεινές μέρες της ευρωπαϊκής κρίσης και μιλάει για την Αχίλλειο Πτέρνα της σύγχρονης δημοκρατίας: «Στην πολιτική, η διαφάνεια χωρίς σθεναρή ηθική, χωρίς την ηθική ακεραιότητα που καθορίζει τις πολιτικές αποφάσεις, δεν αρκεί».

Ελληνίδα πολίτης με προεδρικό διάταγμα από το 1995 και «πρέσβης του ελληνισμού» από το 2000, η Ρομιγί γεννήθηκε Εβραία, βαπτίστηκε καθολική το 1940, ασπάστηκε επίσημα τον καθολικισμό το 2008 και λίγο πριν πεθάνει στα 97 της χρόνια, δήλωσε στην εφημερίδα «Φιγκαρό»: «Ήμουν Εβραία στην Κατοχή, τελειώνω τη ζωή μου μόνη, σχεδόν τυφλή, χωρίς παιδιά και χωρίς οικογένεια. Η ακαδημαϊκή μου ζωή όμως, υπήρξε από την πρώτη στιγμή μέχρι την τελευταία, αυτή που είχα ευχηθεί στον εαυτό μου».

Γιατρομανωλάκης Γιώργης Ομότιμος Καθηγητής Κλασικής Φιλολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών - Συγγραφέας

Γεννήθηκε στον Ζαρό Ηρακλείου Κρήτης. Σπούδασε κλασική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στο King`s College του Πανεπιστημίου του Λονδίνου (Ph.D.). Η διατριβή του έχει θέμα το μύθο του Ορέστη από τον Όμηρο έως τον Ευριπίδη. Υπηρέτησε ως καθηγητής στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και σήμερα είναι ομότιμος καθηγητής. Έχει γράψει βιβλία και άρθρα για τον Όμηρο, τη λυρική ποίηση, την τραγωδία, τον Αριστοτέλη, το αρχαίο ελληνικό μυθιστόρημα, την αρχαία ελληνική λογοτεχνική κριτική και ασχολείται με τη μετάφραση κλασικών κειμένων. Τα ενδιαφέροντα του στρέφονται επίσης στη μελέτη της σύγχρονης νεοελληνικής λογοτεχνίας και έχει γράψει βιβλία και άρθρα για τον Σολωμό, τον Σεφέρη, τον Σικελιανό, τον Ελύτη, τον Σινόπουλο, τον Εμπειρίκο, τον Ρίτσο, τον Εγγονόπουλο κ.ά. Είναι ο επιμελητής των βιβλίων του Α. Εμπειρίκου.

Έχει εκδώσει εννέα πεζογραφήματα και τέσσερις ποιητικές συλλογές. Βιβλία του έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, γερμανικά, ισπανικά, εβραϊκά, κορεάτικα, σλοβένικα.

Έχει τιμηθεί με το Βραβείο Νίκος Καζαντζάκης, το 1ο Κρατικό Βραβείο Πεζογραφίας και το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών.

Φλογαΐτης Σπύρος Διευθυντής & Πρόεδρος Διοικητικού Συμβουλίου, EPLO - Καθηγητής Διοικητικού Δικαίου, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Γεννήθηκε στη Λευκάδα, σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ιστορία και φιλολογία στην École Pratique des Hautes Etudes και κατέχει διδακτορικά διπλώματα στην Ιστορία και το Δίκαιο από τα πανεπιστήμια Paris I & II.

Έχει τιμηθεί με το παράσημο του Ιππότη της Λεγεώνας της Τιμής της Γαλλικής Δημοκρατίας και του Ιππότη της Αξίας της Ιταλικής Δημοκρατίας.

Είναι μέλος του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου και δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω και ΣτΕ. Έχει διατελέσει Πρόεδρος του Διοικητικού Δικαστηρίου του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και δυο φορές υπηρεσιακός υπουργός Εσωτερικών (2007 και 2009).

Μιλά Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά, Ιταλικά και Ελληνικά. Έχει εκδώσει 11 βιβλία σχετικά με το δημόσιο δίκαιο.

Demont Paul Καθηγητής Ελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας, Πανεπιστήμιο της Σορβόνης

Ο Paul Demont γεννήθηκε το 1949 στο Παρίσι. Είναι παντρεμένος και έχει τρία παιδιά.
Διευθυντής της 'Ecole doctorale I ("Mondes anciens et médiévaux", ED 22) de l'Université de Paris-Sorbonne από το 2009, καθώς και της collection au Livre de Poche (Hachette) και της collection Hellenica des Presses universitaires de Paris-Sorbonne. Είναι πρόεδρος της Association Sauvegarde des Enseignements littéraires κα μέλος της comité de l'Association des études grecques et du comité de rédaction de la Revue des Etudes Grecques και της comité scientifique de la revue Anabases.

Fumaroli Marc Καθηγητής, Collège de France - Μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας

Ο Marc Fumaroli γεννήθηκε στη Μασσαλία στις 10 Ιουνίου 1932 και πέρασε τα παιδικά του χρόνια και την εφηβεία του στη Fès. Η πρώτη του δασκάλα ήταν η μήτέρα του. Πραγματοποίησε τις δευτεροβάθμιες σπουδές του αποκτώντας το baccalauréat de lettres στο σχολείο της Fès Ville-Nouvelle. Ανώτατες σπουδές στη σχολή Thiers à Marseille, στο Πανεπιστήμιο d’Aix-en-Provence και στο Πανεπιστήμιο της Σορβόνης. Απέκτησε τίτλο κλασικής φιλολογίας το 1958. Διδάκτωρ του πανεπιστημίου Paris-IV Sorbonne, τον Ιούνιο του 1976. Έχει διατελέσει Διευθυντής του περιoδικού XVIIe siècle (1976-1986) και μέλος του συντακτικού συμβουλίου του περιοδικού Commentaire (1978-2010).

Το 1986, εκλέγεται καθηγητής στο Collège de France. Το 1977, συμμετείχε στην ίδρυση της Société internationale pour l’histoire de la rhétorique, της οποίας προήδρευσε το 1984-1985. Την περίοδο 1984-1994 ήταν Διευθυντής του Centre d’étude de la langue et de la littérature françaises des XVIIe et XVIIIe siècles (Paris-IV-C.N.R.S.). Από το 1993 έως το 1999 ήταν πρόεδρος της Association pour la sauvegarde des enseignements littéraires (S.E.L.), η οποία ιδρύθηκε από τη Jacquelline de Romilly. Τον Οκτώβριο του 2006 διαδέχεται τον Gabriel de Broglie στην προεδρία της Commission interministérielle de terminologie. Είναι ιδρυτής και διευθύνει το l’Institut européen pour l’Histoire de la république des Lettres.

Έχει ανακηρυχθεί Επίτιμος Διδάκτωρ των Πανεπιστημίων της Νάπολης (Federigo Secondo), της Μπολόνια, της Gênes και του Πανεπιστημίου Complutense της Μαδρίτης. Είναι μέλος πληθώρας επιστημονικών συλλόγων, γαλλικών και ξένων. Είναι μέλος της συντακτικής ομάδας της Revue d’histoire littéraire de la France, όπου αρθρογραφεί συχνά. Συμμετέχει τακτικά με άρθρα στο γαλλικό και ξένο τύπο.

Έχει τιμηθεί με σημαντικό αριθμό βραβείων, μεταξύ των οποίων το Monseigneur Marcel της Γαλλικής Ακαδημίας.

Το 1995, η Γαλλική Ακαδημία τον εξέλεξε στην 6η έδρα, όπου διαδέχτηκε τον Ευγένιο Ιονέσκο.

Σχετικές ομιλίες