Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Ελληνικός Ουρανός, η μεγαλύτερη οθόνη του αρχαίου και σύγχρονου κόσμου

Καζαμιάκης Κώστας, Γραμματικάκης Γιώργος

16 Μαΐου 2016

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 109:44 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 1467
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /

Με αφορμή το κείμενο του Γιώργου Γραμματικάκη «Θεοί και Γίγαντες του ελληνικού ουρανού» από το βιβλίο Αστρολάβος, των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης, ο συγγραφέας Γιώργος Γραμματικάκης και ο Κώστας Καζαμιάκης συνομιλούν στον ΙΑΝΟ με θέμα «Ελληνικός Ουρανός, η μεγαλύτερη οθόνη του αρχαίου και σύγχρονου κόσμου».
 

Εν μεν γαίαν έτευξ', εν δ΄ουρανόν, εν δε θάλασσαν,

ηέλιόν τ' ακάμαντα σελήνην τε πλήθουσαν,

εν δε τα τείρεα πάντα, τα τ' ουρανός εστεφάνωται,

Πληιάδας θ' Υάδας τε το τε σθένος Ωρίωνος

Άρκτον θ', ην και Άμαξαν επίκλησιν καλέουσιν,

η τ' αυτού στρέφεται και τ' Ωρίωνα δοκεύει,

οίη δ' άμμορός εστι λοετρών Ωκεανοίο.

Ομήρου Ιλιάς, Σ 483-489
 

Cum sole et lune semper Aratus erit.

Μετά τον ήλιο και τη  σελήνη, αιώνιος ο Άρατος θα μείνει.

Οβίδιος.

Γιατί ο σύγχρονος άνθρωπος αδιαφορεί και στρέφει τα νώτα του στον ουρανό, αντί να στρέφει το βλέμμα του;
 

Είναι πράγματι ο ουρανός το λίκνο της ανθρώπινης ύπαρξης;
 

Είναι πράγματι ο άνθρωπος "παιδί του ουρανού";
 

Η αστρόσκονη είναι η "μητέρα" μας;
 

Γιατί ο άνθρωπος ηρεμεί όταν ατενίζει το έναστρο ουρανό;
 

Ποια η διαφορά  αστρονομίας και αστρολογίας.
 

Γιατί υπάρχουν άνθρωποι, ακόμη και επιστήμονες, που πιστεύουν τις απαράδεκτες απόψεις παρασιτικών και ανεύθυνων, τάχα χαρισματικών "αστρολόγων";
 

Οι αστερισμοί παρέμειναν  ίδιοι από τότε που άρχισε να τους παρατηρεί ο άνθρωπος;
 

Πως με την παρατήρηση του ουράνιου θόλου, ο άνθρωπος διέκρινε με τη φαντασία του, θεούς, ημίθεους, ήρωες, θνητούς, ζώα, φυτά, φανταστικά όντα, αντικείμενα κ.α.
 

 Πως μ` όλα αυτά έπλασε τόσους πολλούς μύθους, θρύλους και παραδόσεις;
 

Σε ποιους τομείς βοήθησε τον άνθρωπο η ενατένιση και η μελέτη του στερεώματος;
 

 Γιατί ο άνθρωπος έδωσε ονόματα σ` όλους τους αστερισμούς, στους πλανήτες, στ` αστέρια; Πόσο βοήθησαν την πρόοδο του ανθρώπου αυτές οι "βαπτίσεις";  Τι κρύβουν και τι συμβολίζουν  αυτά τα ονόματα;
 

Οι αστερισμοί στην αρχαία Ελλάδα.
 

Όμηρος, Ησίοδος, Πλάτων, Εύδοξος, Αριστοτέλης, Άρατος, Ερατοσθένης, Ίππαρχος, Πτολεμαίος, Οβίδιος, Κικέρων, Απόστολος Παύλος,..

Οι αστερισμοί και οι Άραβες αστρονόμοι.
 

Οι αστερισμοί σ` όλους του πολιτισμούς.
 

Ποιοι είναι οι 88 αστερισμοί που θέσπισε η Διεθνής Αστρονομική Ένωση;
 

Γιατί ο αστερισμός της Μεγάλης Άρκτου είναι, περισσότερο από κάθε άλλον ουράνιο σχηματισμό, θρυλικός, τραγουδισμένος, ζωγραφισμένος, παρατηρημένος, φωτογραφημένος, συζητημένος, αγαπημένος;
 

Ο  ελληνικός Ουρανός ως πίνακας ζωγραφικής, καλλιτεχνικής αναπαράστασης και έκφρασης των σπουδαιότερων μυθολογικών και ιστορικών γεγονότων του αρχαίου κόσμου.

Καζαμιάκης Κώστας Αρχιτέκτων, Ιστορικός Τέχνης

Ο Κώστας Καζαμιάκης γεννήθηκε στο Ηράκλειο. Έχει σπουδάσει Αρχιτεκτονική, Αρχαιολογία και Ιστορία της Τέχνης.

Έχει διδάξει σε πολλά Πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού.

Από το 1976 μέχρι το 2012 εργάστηκε στην Ακρόπολη Αθηνών για την τεκμηρίωση και αποκατάσταση των μνημείων. Έχει δώσει ομιλίες και έχει γράψει δημοσιεύσεις και βιβλία για την τέχνη και την αρχιτεκτονική.

Γραμματικάκης Γιώργος Ομότιμος Καθηγητής, Τμήμα Φυσικής, Πανεπιστήμιο Κρήτης

Ο Γιώργος Γραμματικάκης (1939-2023) γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης, και σπούδασε Φυσική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Imperial College του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, ενώ μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα εργάσθηκε στο «Δημόκριτο» και  αργότερα στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών (CERN) στη Γενεύη.

Το 1982 εξελέγη καθηγητής στο Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης. Τα επιστημονικά του ενδιαφέροντα περιστρέφονταν γύρω από την δομή της ύλης και την κοσμολογία, ενώ  ως  επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Harvard ασχολήθηκε επίσης με την ιστορία της επιστήμης. Συμμετείχε από την αρχή στο πείραµα «Νέστωρ», που είχε ως σκοπό του την ανίχνευση των φαντασματικών νετρίνων στα θαλάσσια βάθη της Πύλου.

Ο Γιώργος Γραμματικάκης εξελέγη  δύο φορές (1990-1996) Πρύτανης του Πανεπιστημίου Κρήτης, ενώ για μία τριετία διετέλεσε επίσης Πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής του Ιονίου Πανεπιστημίου. Είχε συμμετάσχει σε διεθνείς επιτροπές εμπειρογνωμόνων για τις προοπτικές της παιδείας και της έρευνας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Έγραψε τα  βιβλία: «Η Κόμη της Βερενίκης», που γυρίστηκε και σε τηλεοπτική σειρά από την ΕΤ-1• «Κοσμογραφήματα»• «Η αυτοβιογραφία του φωτός»• «Συνομιλίες με το φως», όπου η αφήγηση του ίδιου του συγγραφέα συνοδεύεται από αυτοσχεδιασμούς Ελλήνων μουσικών και «Ένας αστρολάβος του ουρανού και της ζωής». Τα τελευταία χρόνια ασχολήθηκε ιδιαίτερα με την σύνδεση της Επιστήμης με την Μουσική, και οι σχετικές εκδηλώσεις παρουσιάστηκαν σε πολλά μέρη της Ελλάδος, αλλά και στο Μέγαρο Αθηνών και Θεσσαλονίκης.

Ο Γιώργος Γραμματικάκης υπήρξε μέλος του Δ.Σ. της ΕΡΤ, ενώ είχε τακτική συνεργασία παλαιότερα με το «Βήμα» και στην συνέχεια με την εφημερίδα «Ελευθεροτυπία». Υπήρξε συνεργάτης του Protagon. Είχε, επίσης, την επιστημονική επιμέλεια και παρουσίασε την σειρά «Στα μονοπάτια της επιστήμης», που προβλήθηκε από την ΕΤ-1. Διετέλεσε Πρόεδρος του Μουσείου «Νίκος Καζαντζάκης», και, τα τελευταία χρόνια, Αντιπρόεδρος στο Δ.Σ της Λυρικής Σκηνής. Τιμήθηκε µε ποικίλες διακρίσεις, ενώ το 2014 εξελέγη Ευρωβουλευτής.

Σχετικές ομιλίες