Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Οι Γυναίκες στην εμπόλεμη Ελλάδα (1940 – 1950)

Βερβενιώτη Τασούλα

20 Μαΐου 2016

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 01:43:10 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 3098
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /

Τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ) σε συνεργασία με  το Κοινωφελές Ίδρυμα Κοινωνικού και Πολιτιστικού Έργου (ΚΙΚΠΕ) διοργανώνουν  ένα νέο κύκλο σεμιναρίων με θέμα Η ταραγμένη δεκαετία του 1940. Πολιτικές διαστάσεις και κοινωνικές εξελίξεις που απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς δημοτικής και μέσης εκπαίδευσης. Στα δώδεκα σεμινάρια του κύκλου θα επιχειρηθούν κριτικές προσεγγίσεις και αποτιμήσεις των πλέον κρίσιμων γεγονότων της περιόδου, με εισηγήσεις επιστημόνων, καθηγητών πανεπιστημίου εγνωσμένου κύρους και εξειδίκευσης. Στο σεμινάριο θα διδάξουν οι: Τασούλα Βερβενιώτη, Πολυμέρης Βόγλης, Ανδρέας Δεληβορριάς, Πολίνα Ιορδανίδου, Άντα Κάπολα, Βαγγέλης Καραμανωλάκης, Γιώργος Κόκκινος, Γιώργος Κουκουλές, Ηλίας Νικολακόπουλος, Προκόπης Παπαστράτης, Σωτήρης Ριζάς, Τάσος Σακελλαρόπουλος, Γιάννης Σκαλιδάκης και Βαγγέλης Χατζηβασιλείου.

Τασούλα Βερβενιώτη, Οι Γυναίκες στην εμπόλεμη Ελλάδα (1940 – 1950)

Οι εποχές κρίσης, όπως η δεκαετία του 1940, πολλές φορές χρησιμεύουν ως όχημα για την προώθηση των γυναικών στο δημόσιο χώρο. Στους τρεις πολέμους της δεκαετίας (Αλβανικό μέτωπο, Κατοχή – Αντίσταση, Εμφύλιος) οι γυναίκες, ενώ δεν έχουν πολιτικά δικαιώματα συμμετέχουν ενεργά και στους τρεις πολέμους. Στη διάρκεια του Αλβανικού ενεργοποιούνται στον πόλεμο των «μετόπισθεν» αλλά και στο κουβάλημα πολεμοφοδίων στην πρώτη γραμμή του μετώπου. Στη διάρκεια της Κατοχής εντάσσονται στο αντιστασιακό κίνημα, κυρίως στις οργανώσεις του ΕΑΜ/ΚΚΕ. Αποτελούν την πλειοψηφία στην οργάνωση Εθνική Αλληλεγγύη, το μισό ‘πληθυσμό’ της ΕΠΟΝ, στηρίζουν τον ΕΛΑΣ και το 1944 ιδρύονται Διμοιρίες και ανταρτοομάδες γυναικών. Στη διάρκεια του Εμφυλίου οι γυναίκες θα παίξουν ακόμα πιο σημαντικό ρόλο. Από την πλευρά της «δεξιάς» με προεξάρχουσα μορφή τη βασίλισσα θα αναλάβουν ηγετικά καθήκοντα στο Έρανο «Της». Ιδιαίτερα σημαντική είναι η συμμετοχή των μάχιμων γυναικών στο Δημοκρατικό Στρατό: το 1949 αποτελούν σχεδόν το μισό των μαχητών του.

Βερβενιώτη Τασούλα Ιστορικός

Η Τασούλα Βερβενιώτη είναι ιστορικός, ζει στην Αθήνα και η ερευνητική της δραστηριότητα επικεντρώνεται στην κοινωνική ιστορία της δεκαετίας 1940. Σπούδασε στο Ιστορικό και Αρχαιολογικό Τμήμα της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Aθηνών και έκανε το Διδακτορικό της στο Πάντειο Πανεπιστήμιο με θέμα τη συμμετοχή των γυναικών στην Εαμική Αντίσταση. Η δουλειά αυτή πρώτο-εκδόθηκε το 1994 και επανεκδόθηκε το 2013 (Η γυναίκα της αντίστασης. Η είσοδος των γυναικών στην πολιτική, Κουκκίδα). Το βιβλίο της Διπλό βιβλίο. Η αφήγηση της Σταματίας Μπαρμπάτση. Η ιστορική ανάγνωση τιμήθηκε με το κρατικό βραβείο Μαρτυρίας – Χρονικού 2004. ΤοΑναπαραστάσεις της Ιστορίας (Εκδόσεις Μέλισσα 2009) αναφέρεται συνολικά στα γεγονότα της δεκαετίας 1940 αναδεικνύοντας τα προβλήματα του ‘άμαχου πληθυσμού’ και μέσα από 500 περίπου φωτογραφίες από τα αρχεία του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού. Το Κούλα Ξηραδάκη «εγώ δεν τα παράτησα…» (Κουκκίδα 2012) αποτελεί μια βιογραφία και έναν φόρο τιμής της στην αυτοδίδακτη ιστορικό. Η πρόσφατη ιστορική της έρευνα εστιάζεται στον ελληνικό εμφύλιο, από τη σκοπιά των ‘παιδιών’. Έχει πάρει μέρος σε πολλά συνέδρια στην Ελλάδα και το εξωτερικό και έχει γράψει πλήθος άρθρων σε συλλογικούς τόμους και ιστορικά περιοδικά στα ελληνικά, αγγλικά, γαλλικά και γερμανικά. Από το 2011 πρωτοστατεί στην οργάνωση σεμιναρίων και την ίδρυση Ομάδων Προφορικής Ιστορίας (ΟΠΙ) ο αριθμός των οποίων αυξάνεται –κυρίως στην Αθήνα- με εντυπωσιακούς ρυθμούς.

Τασούλα Βερβενιώτη, Η γυναίκα της αντίστασης. Η είσοδος των γυναικών στην πολιτική, Κουκίδα, Αθήνα 2013
 
Μαρτυρίες
 
Μαρία Μπέικου, Αφού με ρωτάτε, να θυμηθώ…, Καστανιώτης, Αθήνα 2010
Ευαγγελία Τόπα – Γουναροπούλου, Πορεία ζωής. Αντίσταση – Τασκένδη – Επαναπατρισμός, Αθήνα 1995
Ελένη Τραγγανίδα – Μακρυνιώτη, Μυρτιά του βουνού. Μαρτυρία μιας ανταρτοπούλας, Αθήνα 1993.

Σχετικές ομιλίες