Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Η Εξέλιξη ως Γεγονός: Από τον Αναξίμανδρο μέχρι τον Δαρβίνο και πίσω στον Εμπεδοκλή

Ευστρατιάδης Αργύρης

31 Οκτωβρίου 2011

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 00:59:00 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 3382
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /

Αυτή η σύντομη ομιλία, που σχεδιάστηκε ειδικά για ένα γενικό ακροατήριο, στοχεύει στο να παρουσιάσει κάποιες βασικές εισαγωγικές πληροφορίες, κάνοντας μια ξεκάθαρη διάκριση ανάμεσα στην Εξέλιξη και στις Εξελικτικές Θεωρίες. Ιδέες ότι έχει συμβεί (και εξακολουθεί να συντελείται) βιολογική Εξέλιξη άρχισαν να εμφανίζονται από την αρχαιότητα. Όταν μιλούμε για Εξέλιξη εννοούμε ότι όλα τα είδη έχουν προέλθει από έναν αρχικό οργανισμό (ή ίσως λίγα πρωτόγονα όντα). Η Εξέλιξη είναι «καταγωγή με μετατροπή», λέει ο Δαρβίνος. Πρόκειται λοιπόν για αλλαγή, αλλά ειδικά για αλλαγή στη γενετική σύσταση των πληθυσμών (μόνο ο πληθυσμός εξελίσσεται, όχι τα άτομα που τον αποτελούν). Αυτό το φαινόμενο είναι αναμφισβήτητο. Η Εξέλιξη είναι ένα γεγονός: μια τυφλή διαδικασία χωρίς σχέδιο ή κατεύθυνση, που χαρακτηρίζεται από τυχαία συμβάντα, καιροσκοπία και συμβιβαστικές λύσεις. Οι Εξελικτικές Θεωρίες απλά προσπαθούν να εξηγήσουν τον μηχανισμό της Εξέλιξης. Η θεωρία που εξακολουθεί να είναι σήμερα γενικά συμβατή (όχι όμως σ' όλες τις λεπτομέρειές της) με όσα ξέρουμε για την Εξέλιξη είναι μια σύνθεση ανάμεσα στον δαρβινισμό και τη γενετική, με συνεισφορές από την παλαιοντολογία, την οικολογία και άλλους τομείς. Τι είπε λοιπόν ακριβώς ο Δαρβίνος; Η ομιλία θα εστιαστεί στον ακρογωνιαίο λίθο της δαρβινικής θεωρίας, που είναι η έννοια της «φυσικής επιλογής». Η ιδέα είναι απλή, αλλά ρωμαλέα, κι έχει τεράστιο επεξηγηματικό εύρος. Είναι απίστευτο το ότι χρειάστηκαν εκατό χρόνια για να γίνει γενικά αποδεκτή, κι ακόμα πιό απίστευτο το γεγονός ότι ο Εμπεδοκλής, με ποιητική διορατικότητα, είχε εκφράσει μια άποψη της δαρβινικής ιδέας δυόμισι χιλιάδες χρόνια πριν.

Ευστρατιάδης Αργύρης Επιστημονικός Διευθυντής Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών - Ομότιμος Καθηγητής της Γενετικής και Αναπτυξιακής Βιολογίας Πανεπιστημίου Columbia Νέα Υόρκη - Αντεπιστέλλον Μέλος της Ακαδημίας Αθηνών

Ο Δρ. Αργύρης Ευστρατιάδης, έλαβε πτυχίο Ιατρικής από την Ιατρική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών το 1966 και το 1971 ολοκλήρωσε διδακτορική διατριβή στο ίδιο Πανεπιστήμιο. Το 1976 έλαβε διδακτορικό δίπλωμα στη Βιολογία από το Πανεπιστήμιο Harvard. Διετέλεσε Επίκουρος Καθηγητής (1978-1980) και μετά Αναπληρωτής Καθηγητής (1980-1982) του Τμήματος Βιολογικής Χημείας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Harvard, και το 1982 εξελέγη Καθηγητής του Πανεπιστημίου Columbia, όπου συνέχισε το ερευνητικό του έργο ως το τέλος του 2008.

Το επιστημονικό/ερευνητικό έργο του Αργύρη Ευστρατιάδη (περισσότερες από 100 δημοσιεύσεις σε περιοδικά με υψηλούς δείκτες απήχησης που έχουν συγκεντρώσει 23.000 βιβλιογραφικές αναφορές) έχει αναγνωριστεί διεθνώς ως πρωτοποριακό σχετικά με την ανάπτυξη της βιοτεχνολογίας του ανασυνδυασμένου DNA (recombinant DNA) και την κατανόηση της δομής, έκφρασης και μοριακής εξέλιξης των γονιδίων των ευκαρυωτικών οργανισμών. Εκείνος και οι συνεργάτες του ανέπτυξαν πρώτοι την τεχνολογία κλωνοποίησης cDNA. Αυτό το πρωτοποριακό έργο δημιούργησε τις απαραίτητες συνθήκες για την ταυτοποίηση και χαρτογράφηση ευκαρυωτικών γονιδίων και την ικανότητα σύνθεσης ανθρώπινων πρωτεϊνών με θεραπευτική σημασία σε βακτηρίδια (ο Δρ. Ευστρατιάδης ήταν μέλος της ομάδας που δημιούργησε για πρώτη φορά ένα βακτηρίδιο που είχε τη δυνατότητα να παράγει ινσουλίνη). Από τότε, έχει συμβάλει ουσιαστικά στη μελέτη των γονιδίων που κωδικοποιούν την αιμοσφαιρίνη, την ινσουλίνη και τους ινσουλινοειδείς αυξητικούς παράγοντες, που όπως απέδειξε αποτελούν τον κύριο καθοριστικό παράγοντα της ανάπτυξης του οργανισμού. Πιο πρόσφατα, το εργαστήριό του, χρησιμοποιώντας προηγμένες γενετικές μεθόδους γονιδιακής στόχευσης σε ποντίκια, εστίασε τις ερευνητικές του δραστηριότητες στη δημιουργία ζωικών μοντέλων ανθρώπινων ασθενειών, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση σε διάφορες μορφές καρκίνου.

Ο Δρ. Ευστρατιάδης έχει εκδόσει αρκετά διδακτικά βιβλία και μεταφράσεις ποιημάτων του Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα [Επιλογή ποιημάτων, 1965, Μοιρολόι για τον Ιγνάθιο Σάντσεθ Μεχίας, 1969 και Τσιγγάνικα Τραγούδια (Ρομανθέρο Χιτάνο), 1998].

Σχετικές ομιλίες