Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Απελευθέρωση 1944. Η ανασύνταξη του πολιτικού σκηνικού

Νικολακόπουλος Ηλίας

15 Μαΐου 2015

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 137:04 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 2046
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /

Τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ) σε συνεργασία με  το Κοινωφελές Ίδρυμα Κοινωνικού και Πολιτιστικού Έργου (ΚΙΚΠΕ) διοργανώνουν ένα κύκλο σεμιναρίων για τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στην Ελλάδα: Πόλεμος – Γερμανική Κατοχή – Εθνική Αντίσταση (1940 – 1944), που απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς δημοτικής και μέσης εκπαίδευσης. Στα δέκα σεμινάρια του κύκλου θα επιχειρηθούν κριτικές προσεγγίσεις και αποτιμήσεις των πλέον κρίσιμων γεγονότων της περιόδου, με εισηγήσεις επιστημόνων, καθηγητών πανεπιστημίου εγνωσμένου κύρους και εξειδίκευσης. Στο σεμινάριο θα διδάξουν οι: Οντέτ Βαρών-ΒασάρΠολυμέρης ΒόγληςΒαγγέλης ΚαραμανωλάκηςΓιώργος Κουκουλές, Χρήστος Λούκος, Ηλίας Νικολακόπουλος, Ιωάννα Παπαθανασίου, Γιάννης ΠαπαθεοδώρουΠροκόπης ΠαπαστράτηςΤάσος Σακελλαρόπουλος και Χάγκεν Φλάισερ.
 
  
ΕΒΔΟΜΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ: Απελευθέρωση 1944. Η ανασύνταξη του πολιτικού σκηνικού

ΟΜΙΛΗΤΗΣ: Ηλίας Νικολακόπουλος, Ομότιμος καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης, Πανεπιστήμιο Αθηνών


 Οι εκλογές της 5ης Μαρτίου 1950: το κατακερματισμένο κομματικό τοπίο και η αντίφαση με το σχήμα –Εθνικόφρονες/μη Εθνικόφρονες- το οποίο αποτέλεσε το κυρίαρχο ιδεολόγημα κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου. 

  • Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των συγκρούσεων της δεκαετίας του ’40.
  • Η έννοια της εθνικοφροσύνης. Η ιστορική διαμόρφωσή της, ο επαναπροσδιορισμός της στη δεκαετία του 1940
  • Οι γκρίζες ζώνες της εθνικοφροσύνης: α) οι «συνοδοιπόροι» της αριστεράς,
β) η συνεργασία, ένοπλη και μη με τις αρχές κατοχής.
  • Το ζήτημα της προσεγγιστικής ποσοτικής αποτίμησης σε μαζικό επίπεδο, των επάλληλων διαιρέσεων της δεκαετίας του ’40, με βάση τα περιορισμένα (και εν μέρει αντιφατικά) αριθμητικά δεδομένα της περιόδου, σε συνδυασμό με την ανάλυση των εκλογικών αναμετρήσεων του 1946 και τις μετεμφυλιακές εκλογικές καταγραφές των πολιτικών δυνάμεων. Οι εκτιμήσεις για τα μεγέθη.
  • Η αναζήτηση και χαρτογράφηση το πολύμορφου και ενδιάμεσου χώρου μεταξύ ΕΑΜ και δωσιλογισμού και οι προσπάθειες πολιτικής έκφρασης του. Το ζήτημα του Κέντρου

Νικολακόπουλος Ηλίας Ομότιμος Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης Πανεπιστημίου Αθηνών

Ο Ηλίας Νικολακόπουλος (1947-2022) γεννήθηκε στην Αθήνα. Ολοκλήρωσε τις προπτυχιακές σπουδές του στα μαθηματικά στην Αθήνα και την Λωζάννη (1965-1969) και στη συνέχεια έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι (Diplome d’ Etudes Approfondies - Θεωρία Πιθανοτήτων - Univ. Paris 6). Από το 1975 έως το 1966 εργάστηκε στο Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών, με ειδικότερο αντικείμενο την εκλογική κοινωνιολογία και τις εμπειρικές έρευνες πολιτικής κουλτούρας (αρχικά ως επιστημονικός συνεργάτης και από το 1988 ως Κύριος Ερευνητής). Το 1984 υποστήριξε στο Α.Π.Θ. (Τμήμα Νομικής) τη διδακτορική του διατριβή με θέμα Κόμματα και βουλευτικές εκλογές στην Ελλάδα 1946-1964. Από το 1986 έως το 2014 δίδαξε στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών (αρχικά ως Λέκτορας και από το 2003 ως Καθηγητής) και διετέλεσε επί 8 χρόνια υπεύθυνος του Μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών «Πολιτική Επιστήμη και Κοινωνιολογία». Από το 1984  δημοσίευσε επτά αυτοτελή έργα (τα δύο σε συνεργασία με άλλους), είχε την επιμέλεια έξι συλλογικών τόμων, ενώ τα δημοσιευμένα άρθρα του σε θέματα εκλογικής κοινωνιολογίας και πολιτικής ιστορίας ξεπερνούν τα 40. Είχε κατά καιρούς συνεργαστεί σε ερευνητικά προγράμματα με το Centre d’ Etudes de la Vie Politique Francaise (CEVIPOF) στο Παρίσι, με το CIS (Centro de Investigaciones Sociologicas) στην Μαδρίτη, καθώς και με τα Πανεπιστήμια Βουδαπέστης και Μαδρίτης (Universita Autonoma). Ήταν Πρόεδρος των Αρχείων Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ).

Αλιβιζάτος Νίκος, Οι πολιτικοί θεσμοί σε κρίση, 1922- 1974. Όψεις της ελληνικής εμπειρίας, Θεμέλιο,  Αθήνα 1983
 
Βερναρδάκης Χριστόφορος, Μαυρής Γιάννης, Κόμματα και κοινωνικές συμμαχίες στην προδικτατορική Ελλάδα, Εξάντας, Αθήνα 1991
 
Ιατρίδης Γιάννης (επιμ.), Η Ελλάδα στη δεκαετία 1940-1950.  Ένα έθνος σε κρίση, Θεμέλιο, Αθήνα, 1984
 
Μαρκεζίνης Σπυρίδων, Σύγχρονη πολιτική ιστορία της Ελλάδος, Πάπυρος, Αθήνα 1994
 
Μιχαηλίδης Ιάκωβος, Νικολακόπουλος Ηλίας, Φλάισερ Χάγκεν (επιμ.), Ο «Εχθρός» εντός των τειχών, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2006
 
Μπαρτζώτας Βασίλης, Εθνική Αντίσταση και Δεκέμβρης, Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 1985 (5η έκδοση)
 
Νικολακόπουλος Ηλίας, Η καχεκτική δημοκρατία, Πατάκη, Αθήνα 2001
 
Παπαδημητρίου Δέσποινα., Από τον λαό των νομιμοφρόνων στο έθνος των εθνικοφρόνων, Σαβάλλας, Αθήνα 2006
 
Σβορώνος Νίκος, Φλάϊσερ Χάγκεν (επιμ.),  Η Ελλάδα 1936-44. Δικτατορία  Κατοχή  Αντίσταση, Μορφωτικό Ινστιτούτο ΑΤΕ,  Αθήνα,  1989
 
Σκαλιδάκης Γιάννης, Η Ελεύθερη Ελλάδα. Η εξουσία του ΕΑΜ στα χρόνια της Κατοχής (1943-1944), Ασίνη, Αθήνα 2014.
 
Φαράκος Γρηγόρης (επιμ.), Δεκέμβρης του ’44, Φιλίστωρ, Αθήνα 1996
 
Φλάισερ Χάγκεν, Στέμμα και Σβάστικα. Η Ελλάδα της Κατοχής και της Αντίστασης. Τόμος 1,  Παπαζήσης,  Αθήνα  1995 
 
Χατζής Θανάσης, Η νικηφόρα επανάσταση που χάθηκε, Δωρικός, Αθήνα 1982
 
 

Σχετικές ομιλίες