Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Η πόλη και η ύπαιθρος: αναζητήσεις της Αντίστασης στα χρόνια της Κατοχής

Παπαθανασίου Ιωάννα

13 Μαρτίου 2015

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 127:34 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 1782
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /

Τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ) σε συνεργασία με  το Κοινωφελές Ίδρυμα Κοινωνικού και Πολιτιστικού Έργου (ΚΙΚΠΕ) διοργανώνουν ένα κύκλο σεμιναρίων για τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στην Ελλάδα: Πόλεμος – Γερμανική Κατοχή – Εθνική Αντίσταση (1940 – 1944), που απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς δημοτικής και μέσης εκπαίδευσης. Στα δέκα σεμινάρια του κύκλου θα επιχειρηθούν κριτικές προσεγγίσεις και αποτιμήσεις των πλέον κρίσιμων γεγονότων της περιόδου, με εισηγήσεις επιστημόνων, καθηγητών πανεπιστημίου εγνωσμένου κύρους και εξειδίκευσης. Στο σεμινάριο θα διδάξουν οι: Οντέτ Βαρών-ΒασάρΠολυμέρης ΒόγληςΒαγγέλης ΚαραμανωλάκηςΓιώργος Κουκουλές, Χρήστος Λούκος, Ηλίας Νικολακόπουλος, Ιωάννα Παπαθανασίου, Γιάννης ΠαπαθεοδώρουΠροκόπης ΠαπαστράτηςΤάσος Σακελλαρόπουλος και Χάγκεν Φλάισερ.
 
 
ΤΡΙΤΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ: Η πόλη και η ύπαιθρος: αναζητήσεις της Αντίστασης στα χρόνια της Κατοχής
 

ΟΜΙΛΗΤΗΣ: Ιωάννα Παπαθανασίου, Διευθύντρια Ερευνών Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ) 

Η πόλη και η ύπαιθρος: αναζητήσεις της Αντίστασης στα χρόνια της Κατοχής

·        Η ελληνική κοινωνία στις μέρες της γερμανικής εισβολής. Πρώτες αντιδράσεις στο κενό εξουσίας
·        Οι αναζητήσεις της Αριστεράς. Από τον πολιτικό κερματισμό στην οργανωτική ανασυγκρότηση
·        Μορφές αντίστασης στις πόλεις
·        Η ένοπλη αντίσταση
·        Η αριστερή αντίσταση: καθολικό φαινόμενο και πρόταση εξουσίας
·        Η επισφαλής εθνική ενότητα στις μέρες της Απελευθέρωσης
·        Οι πόλεις και η ύπαιθρος: τα ίχνη του Δεκέμβρη και της ΕΑΜοκρατίας

Παπαθανασίου Ιωάννα Διευθύντρια Ερευνών, Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ)

Η Ιωάννα Παπαθανασίου είναι ιστορικός, διευθύντρια ερευνών στο Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών  Ερευνών  (ΕΚΚΕ). Πτυχιούχος του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών της Παντείου, συνέχισε σπουδές Πολιτικής Κοινωνιολογίας και Ιστορίας στο Παρίσι στα Πανεπιστήμια Paris X- Nanterre και Paris I Panthéon-Sorbonne. Το 1988 υποστήριξε τη διδακτορική της διατριβή στην Ιστορία του Σύγχρονου Κόσμου υπό τη διεύθυνση της Annie Kriegel στο Πανεπιστήμιο Paris X- Nanterre. Συνεργάτης του Centre d’Histoire et de Sociologie du Communisme στα χρόνια 1988-1994, στο πλαίσιο μεταδιδακτορικών σπουδών μελέτησε, στην περίοδο του ανοίγματός τους, τα «σοβιετικά  αρχεία» για την Ελλάδα και τα Βαλκάνια. Είναι μέλος των Αρχείων Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ) και της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Αρχειοτάξιο. Έχει δημοσιεύσει μελέτες και  άρθρα  που  αναφέρονται στην ιστορία του 20ού αιώνα και κυρίως στην ιστορία του κομμουνιστικού κινήματος και της ελληνικής Αριστεράς καθώς και τα βιβλία «Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά, 1951-1967. Το αρχείο της», Θεμέλιο, Αθήνα,  2001  και  «Η  Νεολαία  Λαμπράκη  τη  δεκαετία  του  ’60.  Αρχειακές τεκμηριώσεις  και αυτοβιογραφικές  καταθέσεις», Ιστορικό Αρχείο Ελληνικής Νεολαίας (ΙΑΕΝ) Γενικής Γραμματείας Νέας Γενιάς - Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών ΕΙΕ, Αθήνα 2008.

Δοκίμιο ιστορίας του ΚΚΕ, τόμ. Α΄ 1918-1949, Ιστορικό Τμήμα της ΚΕ του ΚΚΕ, Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 1996.
 
 Ελεφάντης Άγγελος, Η επαγγελία της αδύνατης επανάστασης. ΚΚΕ και αστισμός στον μεσοπόλεμο, Θεμέλιο2, Αθήνα 1979.
Μας πήραν την Αθήνα… Ξαναδιαβάζοντας μερικά σημεία της Ιστορίας 1941-1950, Βιβλιόραμα, Αθήνα 2003.
-Το αντιστασιακό φαινόμενο στην Ευρώπη του Χίτλερ στο Ιστορία του Νέου Ελληνισμού. Η εμπόλεμη Ελλάδα, 1940-1949, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2003. 
 
Η Ελλάδα του ’40, Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας, Αθήνα 1991.
 
Ιστορία της Εθνικής Αντίστασης, 1940-1945, Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα, 1978
 
Ιωαννίδης Γιάννης, Αναμνήσεις. Προβλήματα της πολιτικής του ΚΚΕ στην Εθνική Αντίσταση, 1940-1945, επιμ. Αλέκου Παπαπαναγιώτου, Θεμέλιο, Αθήνα 1979.
 
Κωτσάκης Σπύρος, Εισφορά στο χρονικό της Κατοχής και της Εθνικής Αντίστασης στην Αθήνα, Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 1986.
 
Μαργαρίτης Γιώργος, Από την ήττα στην εξέγερση, Ο Πολίτης, Αθήνα 1993.
Τα πρώτα βήματα. Αντιστασιακές δραστηριότητες 1941-1942 και
-  Η ένοπλη Αντίσταση. Κατακτήσεις και συγκρούσεις 1942-1944 στο Ιστορία του Νέου Ελληνισμού. Η εμπόλεμη Ελλάδα, 1940-1949, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2003.
 
[Παπαδάκης Βαγγέλης] Καπετάν Λευτεριάς, Από την Κοξαρέ στα βουνά της Ρούμελης, επιμ. Γ. Μαργαρίτη, Θυμέλη, Αθήνα 1999.
 
Γράμματα για τον Άρη, εκλογή- εισαγωγή Κωστής Παπακόγκος, εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα 1976
 
Παπαπαναγιώτου Αλέκος, Το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας στον Πόλεμο και στην Αντίσταση, εκδόσεις Καζαντζά, Αθήνα 1974.
 
Πυρομάγλου Κομνηνός, Η Εθνική Αντίστασις. ΕΑΜ, ΕΛΑΣ, ΕΔΕΣ, ΕΚΚΑ, Δωδώνη, Αθήνα 1975.
 
Ρούσος Πέτρος, Η μεγάλη πενταετία, 2 τόμοι, Αθήνα 1982.
 
Σαράφης Στέφανος, Ο ΕΛΑΣ, Πολιτικές και Λογοτεχνικές Εκδόσεις2, [Βουκουρέστι] 1958.
 
Στ’άρματα! Στ’άρματα! Χρονικό της Εθνικής Αντίστασης, Πολιτικές και Λογοτεχνικές Εκδόσεις, [Βουκουρέστι] 1967.
 
Στίνας Άγης, ΕΑΜ-ΕΛΑΣ-ΟΠΛΑ, Διεθνής Βιβλιοθήκη, Αθήνα 1984
 
Τσουδερός Ε. Ι., Ελληνικές ανωμαλίες στη Μέση Ανατολή, Αετός, Αθήνα 1945.
 
Φλάϊσερ Χάγκεν, Στέμμα και Σβάστικα. Η Ελλάδα της Κατοχής και της Αντίστασης, 2 τόμοι, εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα [1988] και 1995.
- (επιμ.) Η Ελλάδα 1936-1944. Δικτατορία-Κατοχή-Αντίσταση. Πρακτικά του Α΄ Διεθνούς Συνεδρίου Σύγχρονης Ιστορίας, Μορφωτικό Ινστιτούτο ΑΤΕ, Αθήνα 1989. 
- (επιμ.) Η Ελλάδα ’36-’49, Από τη Δικτατορία στον Εμφύλιο. Τομές και συνέχειες, Καστανιώτη, Αθήνα 2003.
 
Φλούντζης Αντώνης, Ακροναυπλία και Ακροναυπλιώτες 1937-1943, Θεμέλιο, Αθήνα 1979.
 
Χατζής Θανάσης, Η νικηφόρα επανάσταση που χάθηκε. Εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας 1940-45, 4 τόμοι, Δωρικός3, Αθήνα 1983.
 
Χρήστος Χατζηιωσήφ – Προκόπης Παπαστράτης (επιμ.) Ιστορία της Ελλάδας του 20ου αιώνα, τομ. Γ1 – Γ2, Βιβλιόραμα, Αθήνα 2007.
-  Ιωάννα Παπαθανασίου, «Το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας στην πρόκληση της ιστορίας 1940 – 1945» στο ίδιο, τομ. Γ2, σ. 79 - 151
 
Χουλιάρας Γιώργης (Περικλής), Ο δρόμος είναι άσωτος…ΕΛΑΣ, ΔΣΕ, Πολωνία 1941-1958, επιμ. Θ. Σφήκα, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων- Επιστημονική Επετηρίδα «Δωδώνη», Ιωάννινα 2005.  
 
Αγγέλικα Ψαρρά, «Πολιτικές διαδρομές των γυναικών στην εμπόλεμη Ελλάδα (1940 – 1950)», στο Χρήστος Χατζηιωσήφ (επιμ.), Ιστορία της Ελλάδας του 20ου αιώνα, τομ. Δ1 Βιβλιόραμα, Αθήνα 2009, σελ. 177 – 227. 

Σχετικές ομιλίες