Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

The U.N. Capabilities Approach, Libertarianism and Globalization: Ideological Models, the Real Worlds and the Need for Greek Paideia

Beck Martha C.

20 Ιουλίου 2011

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 26:05 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 1401

Η εργασία αυτή ξεκινά με μια σύντομη περίληψη της «Προσέγγισης των Ικανοτήτων» (Capabilities Approach) που εφαρμόζουν τα Ηνωμένα Έθνη για την κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη, όπως περιγράφεται από την Δρ Martha Nussbaum στο βιβλίο της «Women and Human Development”. Στη συνέχεια, αυτή η άποψη έρχεται αντιμέτωπη με μία δήλωση των βασικών αρχών του φιλελευθερισμού, την άποψη ότι ο καλύτερος τρόπος για την προώθηση της ανάπτυξης σε όλους τους τομείς είναι να «αφήσουμε την αγορά να αποφασίσει», να δώσουμε στους επιχειρηματίες καπιταλιστές όσο το δυνατόν περισσότερη ελευθερία από την κρατική παρέμβαση ώστε να μπορούν να δημιουργήσουν προϊόντα και υπηρεσίες και έτσι να αυξήσουν την ευημερία όλων των πολιτών.

Και οι δύο απόψεις έρχονται σε έντονη αντίθεση με την άποψη του Αριστοτέλη για την πρακτική σοφία και την πολιτική ικανότητα. Για τον Αριστοτέλη η ανθρώπινη ιστορία είναι η ιστορία της σύγκρουσης μεταξύ πλουσίων και φτωχών, μεταξύ ολιγαρχικών και δημοκρατικών. Στα «Ηθικά Νικομάχεια» του Αριστοτέλη περιγράφονται όλα τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα που είναι απαραίτητα για την τέχνη της πολιτικής. Οι άνθρωποι που ασκούν τις αρετές που συνδέονται με την πρακτική σοφία θα ασκούν την εξουσία που διαθέτουν για την προαγωγή της ευημερίας των ανθρώπων που εξουσιάζουν. Η αρετή της πολιτικής ικανότητας προϋποθέτει προσωπικές και κοινωνικές αρετές. Εκείνοι που μπορούν να κυβερνούν άλλους καλά μπορούν επίσης να ασκήσουν καλά εξουσία ως γονείς, φίλοι, προϊστάμενοι κ.λ.π., δηλαδή κυβερνούν για την ευημερία των κυβερνόντων. Δεν υπάρχει διαχωρισμός μεταξύ προσωπικής, κοινωνικής και πολιτικής ζωής.

Η εργασία αυτή εξηγεί εν συντομία πως η ελληνική μυθολογία, η ελληνική τραγωδία και οι διάλογοι του Πλάτωνα παρουσιάζουν τη σχέση ανάμεσα στις προσωπικές, κοινωνικές και πολιτικές αρετές και ανηθικότητες. Όλα τα κείμενα είναι μέρος της παράδοσης της ελληνικής παιδείας. Τα κείμενα προσπαθούν να δείξουν σε όλους τους πολίτες πόσο σημαντικό είναι ο καθένας από αυτούς να ασκεί τις προσωπικές αρετές και να χρησιμοποιεί την εξουσία που έχει ο καθένας πάνω στους άλλους με σύνεση. Τα κείμενα δείχνουν όλες τις καταστροφικές συνέπειες που προκύπτουν όταν οι άνθρωποι αδυνατούν να ασκήσουν την αρετή και την πρακτική σοφία. Τα κείμενα δείχνουν ότι μία σειρά αξιών όπως αυτές των Ηνωμένων Εθνών που περιγράφονται στην «Προσέγγιση των Ικανοτήτων» ή αυτές της ιδεολογίας του φιλελευθερισμού, δεν έχουν νόημα και δεν οδηγούν στη δικαιοσύνη παρά μόνο αν τα μέλη της κάθε κοινωνίας έχουν ανατραφεί από την παιδική τους ηλικία με στόχο να είναι ενάρετοι, δίκαιοι και να ξέρουν γιατί πρέπει να αναζητούν τη σοφία σε όλη τους τη ζωή. Χωρίς αυτές τις αρετές και την αναγνώριση ότι οι καλές προθέσεις είναι αναγκαίες, αλλά όχι αρκετές για την αρετή, τη δικαιοσύνη και τη σοφία, οι πολίτες δε θα έχουν ούτε τη δύναμη του χαρακτήρα ούτε τη γνώση για να είναι σε θέση να πάρουν σωστές αποφάσεις στη συνεχή διαδικασία λήψης αποφάσεων που χαρακτηρίζει την ενήλικη ζωή.

Η εργασία αυτή τελειώνει με μια σύντομη περιγραφή του τρόπου με τον οποίο τα σημαντικότερα σύγχρονα ζητήματα πρέπει να παρουσιάζονται στο κοινό με τη μορφή της ελληνικής τραγωδίας. Το κοινό πρέπει να εκτίθεται σε όλες τις πλευρές ενός ζητήματος, που υποστηρίζεται από όλους τους διαφορετικούς χαρακτήρες, αυτούς που καθοδηγούνται από διάφορες ανηθικότητες όπως η απληστία και η εξουσιολαγνεία, αυτούς που καθοδηγούνται από καλές προθέσεις αλλά έχουν άγνοια, αλλά και εκείνους που αναζητούν μια μέση λύση πρακτικής σοφίας.

Beck Martha C. Καθηγήτρια Φιλοσοφίας, Lyon College, Η.Π.Α.

Η Martha Catherine Beck είναι από το 2008 Καθηγήτρια Φιλοσοφίας στο Lyon College, στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Έχει εργαστεί στο παρελθόν στο ίδιο Πανεπιστήμιο ως βοηθός καθηγητή από το 1996 μέχρι το 2008. Έχει δουλέψει ακόμα ως βοηθός καθηγητή,  ως επιστημονικός συνεργάτης και ως λέκτορας στα πανεπιστήμια College of St. Catherine, Hubert H. Humphrey Institute of Public Affairs, University of St. Thomas, Anoka Ramsey Community College και Bryn Mawr College.

Έχει πάρει το πρώτο της πτυχίο Θρησκείες και Φιλοσοφία, στο Hamline University, το μεταπτυχιακό της στο Bryn Mawr College και τον διδακτορικό της τίτλο στο Bryn Mawr College το 1993. Έχει παρακολουθήσει πολλά σεμινάρια και εργαστήρια πάνω στη φιλοσοφία, την ηθική, την εκπαίδευση κ.α. ενώ έχει διεκδικήσει και κερδίσει υποτροφίες από διάφορους φορείς. Έχει δημοσιεύσει 9 βιβλία, περισσότερες από δέκα εργασίες σε περιοδικά και έχει παρουσιάσει εργασίες σε πάρα πολλά συνέδρια και επιστημονικές συναντήσεις.

1. Nussbaum, Marth C., Women and Human Development. The Capabilities Approach, Cambridge University Press, 2000

Σχετικές ομιλίες