Γρηγοριάδης Γιάννης
Κούρκουλας Άλκης
Γλώσσα
Ελληνική
Ημερομηνία
21/06/2011
Διάρκεια
115:30
Εκδήλωση
Δημόσια Συζήτηση του Ελληνικού Ιδρύματος Ευρωπαϊκής & Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ)
Χώρος
Γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
Διοργάνωση
Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ)
Κατηγορία
Πολιτική
Ετικέτες
τουρκικές εκλογές, Ταγίπ Ερντογάν, Τουρκία, Ευρωπαϊκή Ένωση
Λίγες μέρες μετά τις τουρκικές εκλογές της 12ης Ιουνίου 2011, το Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής & Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ) διοργάνωσε συζήτηση με σκοπό την ανάλυση και ερμηνεία των αποτελεσμάτων τους. Στην εκδήλωση, η οποία πραγματοποιήθηκε στο Γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις 21 Ιουνίου, ομιλητής ήταν ο κ. Ιωάννης Γρηγοριάδης (Επίκουρος Καθηγητής του Πανεπιστήμιου Μπίλκεντ στην Άγκυρα και ερευνητής Β’ του ΕΛΙΑΜΕΠ). Σχολιαστής ήταν ο κ. Άλκης Κούρκουλας (δημοσιογράφος και ανταποκριτής στην Τουρκία) ενώ τη συζήτηση συντόνισε ο κ. Λουκάς Τσούκαλης (καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Πρόεδρος του ΕΛΙΑΜΕΠ).
Στην εισήγησή του, ο κ. Γρηγοριάδης εστίασε στη σημαντική επιτυχία του κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP), το οποίο πέτυχε για τρίτη συνεχόμενη φορά να επανεκλεγεί, αυξάνοντας το ποσοστό του. Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στον Τούρκο πρωθυπουργό, Ταγίπ Ερντογάν, καθώς έχει καταφέρει να ενώσει πολλά διαφορετικά ρεύματα του Ισλάμ με την πολιτική του. Παρόλα αυτά, ο κ. Γρηγοριάδης σημείωσε πως η εκλογική νίκη του ΑΚP δε συνοδεύτηκε από τον αριθμό των εδρών που επιθυμούσε ο Τούρκος πρωθυπουργός ενώ αυτό δεν έχει πλέον την υποστήριξη που είχε από τους Κούρδους το 2007. Όπως εξήγησε, οι 326 έδρες που συγκέντρωσε στις πρόσφατες εκλογές είναι κατά τέσσερις λιγότερες από τις 330, που απαιτούνται ώστε να μπορέσει να γίνει δημοψήφισμα για την αναθεώρηση του Συντάγματος. Έτσι, ο κ. Ερντογάν χρειάζεται πλέον να αναζητήσει συνεργασία με βουλευτές από άλλα κόμματα.
Στη συνέχεια της ομιλίας του, ο κ. Γρηγοριάδης αναφέρθηκε στις σχέσεις της Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση, υπογραμμίζοντας πως το θέμα αυτό βρισκόταν εκτός ατζέντας κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου. Εξηγώντας σε ποιο στάδιο βρίσκονται οι διαπραγματεύσεις Άγκυρας-Βρυξελλών, έκανε λόγο για τους παράγοντες που επηρεάζουν αρνητικά την ευρωπαϊκή προοπτική της πρώτης. Μίλησε – μεταξύ άλλων – για τα κεφάλαια, που ακόμα δεν έχουν ανοίξει λόγω της συμπεριφοράς της Τουρκίας, όπως για παράδειγμα η μη εφαρμογή του Πρωτοκόλλου της Άγκυρας και το Κυπριακό ζήτημα γενικότερα. Επίσης, για την επίδραση της οικονομικής κρίσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, για την αυξανόμενη αυτοπεποίθηση της γειτονικής χώρας και τις εσωτερικές της αντιφάσεις αλλά και για τις μεταβολές της ευρωπαϊκής πολιτικής ως προς το θέμα της μετανάστευσης.
Σχολιάζοντας την εισήγηση του κ. Γρηγοριάδη, ο κ. Άλκης Κούρκουλας συμφώνησε πως η επιτυχία του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης την τελευταία δεκαετία δεν αποτελεί «συγκυριακό φαινόμενο», αλλά την αδιάψευστη μαρτυρία της παρουσίας ενός βαθύτερου, πολιτικού ρεύματος. Στάθηκε, μάλιστα, στο αυστηρό δημοσιονομικό πρόγραμμα που έχει εφαρμόσει με επιτυχία ο πρωθυπουργός Ερντογάν και το οποίο έχει σχεδιαστεί από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Η αναζήτηση στοιχείων της ιστορίας της Τουρκικής κοινωνίας, είναι πλέον απαραίτητη για την κατανόηση αυτής της πολιτικής δυναμικής. Είναι προφανές ότι το ΑΚP κατάφερε να συνδεθεί με βαθύτερο ιστορικό πολιτικό ρεύμα. Με το νήμα του εκσυγχρονισμού που πρυτάνευε στις Οθωμανικές ηγεσίες από το Τανζιμάτ μέχρι τον Αμπτουλχαμίτ. Το νήμα που χάθηκε με τους Νεότουρκους και τον Μουσταφά Κεμάλ. Εκεί πρέπει να αναζητήσουμε τα στοιχεία που βοηθούν στην ανάλυση των σημερινών ρευμάτων. (Οι σκέψεις του Πατριάρχη Ιωακείμ του Γ΄ γύρω από τους Νεότουρκους είναι από άποψη αυτή μοναδικό ταμείο γνώσης).
Οι έρευνες της κοινής γνώμης δείχνουν ότι η νίκη του ΑΚP στηρίχθηκε στις οικονομικές επιδόσεις, την κοινωνική πολιτική, και την πολιτική σταθερότητα που εξασφάλισε τα τελευταία 8 χρόνια . Αλλά και η εξωτερική πολιτική, ο σαφής ευρωπαϊκός προσανατολισμός, συνδυασμένος με μία νέα αντίληψη για τη θέση της Τουρκίας στον κόσμο, την επαναφορά της στη Μέση Ανατολή και την άρθρωση του δικού της διακριτού λόγου για την περιοχή, στήριξαν τη δημοφιλία του κυβερνητικού κόμματος. Η εξωτερική πολιτική έχει την τιμητική της στο επινίκιο λόγο του κ Ερντογάν στην Άγκυρα. «Σήμερα νίκησε ο δυτικός κόσμος, νίκησε η Τρίπολη, νίκησε η Γάζα, νίκησε η Μέση Ανατολή, νίκησαν τα Βαλκάνια, νίκησε η Ευρώπη, νίκησε η ειρήνη και η σταθερότητα», είπε. Ο άλλος μεγάλος άξονας συσπείρωσης γύρω απ το AKP ήταν η ολοκλήρωση των συνταγματικών μεταρρυθμίσεων που θα απαλλάξουν την Τουρκία οριστικά από το στρατιωτικό σύνταγμα του 1982, και θα κωδικοποιούν τις αλλαγές που έχουν γίνει μέχρι σήμερα αποσπασματικά.
Όσον αφορά τις έδρες που συγκέντρωσε το κυβερνών κόμμα στις πρόσφατες εκλογές, ο κ. Κούρκουλας απέδωσε τον μικρότερο του αναμενομένου αριθμό τους στην αλλαγή των ορίων των περιφερειών από τις εκλογικές αρχές, παραμονές της αναμέτρησης της 12ης Ιουνίου.
Στη συζήτηση που ακολούθησε ακούστηκαν απόψεις πάνω σε θέματα όπως το μέλλον των ελληνοτουρκικών σχέσεων, η υπερθέρμανση της τουρκικής οικονομίας και το τέλμα των διαπραγματεύσεων Άγκυρας-Βρυξελλών. Ακόμα, τους παρευρισκόμενους απασχόλησαν οι σχέσεις Τουρκίας-Ισραήλ και Τουρκίας Ρωσίας, το μέλλον του ΑΚP, το δόγμα Νταβούτογλου και το Κουρδικό ζήτημα, καθώς επίσης και οι σχέσεις του πρωθυπουργού Ερντογάν με τα ΜΜΕ της χώρας του.
Ο Δρ. Ιωάννης Ν. Γρηγοριάδης είναι Αναπληρωτής Καθηγητής του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης και κάτοχος έδρας Jean Monnet στις Ευρωπαϊκές σπουδές στο Πανεπιστήμιο Μπίλκεντ στην Τουρκία και Ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ. Είναι απόφοιτος του Τμήματος Νομικής της Σχολής Νομικών, Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου διεθνών σχέσεων (Master of International Affairs) και πιστοποιητικού εξειδικεύσεως στις μεσανατολικές σπουδές (Advanced Certificate of Middle East Studies) από το School of International & Public Affairs (SIPA), Columbia University. Το 2005 ολοκλήρωσε με επιτυχία την διδακτορική του διατριβή στις πολιτικές επιστήμες στο School of Oriental and African Studies (SOAS), University of London. Έχει εργασθεί ως επιστημονικός συνεργάτης στα πανεπιστήμια Columbia και Οξφόρδης. Μεταξύ 2004 και 2009 δίδαξε στα πανεπιστήμια Sabanci, Isik και το Πανεπιστήμιο Αθηνών. Το ακαδημαϊκό έτος 2016-2017 υπήρξε ερευνητής IPC-Stiftung Mercator στο Γερμανικό Ινστιτούτο Διεθνών Υποθέσεων και Ασφάλειας (Stiftung Wissenschaft und Politik-SWP) στο Βερολίνο και ερευνητής Stanley J. Seeger στο Princeton University.
Έχει δημοσιεύσει στα Αγγλικά τα εξής βιβλία: Democratic Transition and the Rise of Populist Majoritarianism: Constitutional Reform in Greece and Turkey (London & New York: Palgrave Springer, 2017), Instilling Religion in Greek and Turkish Nationalism: A “Sacred Synthesis”, (London & New York: Palgrave Macmillan, 2012), Trials of Europeanization: Turkish Political Culture and the European Union, (London & New York: Palgrave Macmillan, 2009). Τα επιστημονικά του ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν: πολιτική και ιστορία της Τουρκίας και της Ευρώπης. Ομιλεί άπταιστα Ελληνικά, Αγγλικά, Γερμανικά και Τουρκικά, πολύ καλά Ρωσικά και Γαλλικά και καλά Αραβικά και Ιταλικά. Μπορείτε να βρείτε τα άρθρα του στον ελληνικό και διεθνή τύπο στο προσωπικό του blog, και την έρευνά του στις σελίδες του στο Google Scholar, ResearchGate και Academia.edu.
Ο Άλκης Κούρκουλας γεννήθηκε το 1952. Είναι ο επικεφαλής του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων στην Τουρκία, αρθρογράφος σε ελληνικές καθημερινές εφημερίδες και σχολιαστής της ελληνικής κρατικής τηλεόρασης (ΝΕΤ).
Ολοκλήρωσε τις προπτυχιακές του σπουδές στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (1977) και σπούδασε πολιτικές επιστήμες και κοινωνιολογία στο Παρίσι. Έλαβε το μεταπτυχιακό του πτυχίο από το πανεπιστήμιο Paris I στη Σορβόννη.
Για μικρό διάστημα εργάστηκε στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και από το 1980 και μετά ακολουθεί την καριέρα του στη δημοσιογραφία.
Έχει δημοσιεύσει πληθώρα άρθρων και έχει δώσεις πολλές διαλέξεις πάνω στη σύγχρονη τουρκική πολιτική σκηνή και τις πολιτισμικές αντιλήψεις και αλληλεπιδράσεις ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία.
Πρόσφατα (21.03.2005) δέχθηκε πρόσκληση από το Woodrow Wilson Center στην Ουάσινγκτον για να δώσει μια διάλεξη με θέμα: “Iraq, Europe and the U.S.: Shifting Dynamics in Turkish Policy”.
Το 1997 τιμήθηκε με το Εθνικό Βραβείο Δημοσιογραφίας «Μπότση» για τη συνολική δημοσιογραφική του αναφορά από την Τουρκία κατά την διάρκεια του 1997.
Την ίδια χρονιά δημοσίευσε το βιβλίο «Ίμια. Κριτική προσέγγιση του τουρκικού παράγοντα», Αθήνα 1997, εκδ. Σιδέρης.
Από το 1975 έως το 1979 εργάστηκε ως συντάκτης της μηνιαίας έκδοσης ΠΟΛΙΤΗΣ. Στη συνέχεια, 1979-1980 δούλεψε στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (βοηθός στα τμήματα Πολιτικών Επιστημών και Συνταγματικού Δικαίου). Κατά τα χρόνια 1980-1983 εργάστηκε στο Λονδίνο στην Παγκόσμια Υπηρεσία του BBC. Τα επόμενα χρόνια εργάστηκε στις Βρυξέλλες για την Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Ελλάδας στην ΕΟΚ (1983-1984). Από το 1984 εργάζεται στην Τουρκία, όπου και άνοιξε το γραφείο ΑΝΑ. Από το 1984 μέχρι το 1987 αρθρογραφεί από την Τουρκία για την εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ ενώ τα επόμενα χρόνια, 1987-1999 αρθρογραφεί για την εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ. Από το 1999 μέχρι σήμερα γράφει από την Κωνσταντινούπολη για ΤΟ ΒΗΜΑ.
